Kamu kurumları erişimlerinin cbs ile irdelenmesi; Rize örneği

Abstract

Günümüzde birçok alanda sıklıkla kullandığımız Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) konumsal analiz ve sorgulama kabiliyetleri ile doğru kararı vermemizi sağlayacak bilgilere daha kısa sürede ulaşabilmekteyiz. Kentlerin hızla gelişmesiyle beraber yaşanan hızlı nüfus artışı, birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Ulaşım, altyapı hizmetleri gibi sorunlara çözüm arayışında CBS ile konumsal analizlere başvurulmaktadır. Bu çalışmada Rize Merkez ilçesi mahallelerindeki ilkokulların, ortaokulların, liselerin ve aile sağlığı merkezlerinin yaya erişimleri; itfaiye istasyonu, ambulans istasyonlarının ve hastanelerin ise araç erişimleri irdelenmiştir. Çalışma alanı içerisindeki ilkokul, ortaokul, liselerin ve aile sağlığı merkezlerinin ortalama yaya hızına bağlı olarak, hastane, ambulans ve itfaiye istasyonlarının da ortalama araç hızlarına bağlı olarak 5 dk ve 10 dk zaman dilimlerinde erişilebilirlikleri irdelenmiş ve erişim haritaları oluşturulmuştur. Yapılan analizler sonucu oluşturulan haritalarda; çalışma alanının sahil kısmına yakın mahallelerde okulların, aile sağlığı merkezlerinin, hastanelerin, ambulans istasyonlarının ve itfaiye istasyonunun daha yoğun olduğu görülmektedir. Yaya erişilebilirliklerinin bu kısımlarda yeterli olduğu gözlemlenmiş fakat içeri kısımlara doğru gidildikçe sosyal ve teknik altyapıların sayısının azalmasından dolayı, hem alan olarak hem de kapsanan alanlardaki binaların oranlarının az olmasından dolayı erişimin yeterli olmadığı gözlemlenmiştir. Araç erişilebilirliklerinde ise ambulans istasyonlarının erişilebilirliğinin, hastaneler ve itfaiye istasyonlarınkinden daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda bu tür analizlerin imar planlarının tasarım aşamasında kullanıması ile sosyal ve teknik pekçok donatıya erişim olanaklarının daha üst düzeylerde olacağı öngörülmektedir.

Geographic Information Systems (GIS) which we frequently use in many areas today, with the capabilities of spatial analysis and query we can access information that will enable us to make the right decision in a shorter time. The rapid population growth experienced with the rapid development of cities brought many problems with it. In the search for solutions to problems such as transportation and infrastructure services, spatial analysis is used with GIS. In this study, pedestrian access of primary schools, secondary schools, high schools, family health centers and hospitals in Rize central neighborhoods, and average speed vehicle access of fire stations and ambulance stations were examined. The accessibility of primary schools, secondary schools, high schools, family health centers and hospitals in the study area was examined in 5 minutes and 10 minutes depending on the average pedestrian speed and access maps were created. The accessibility of ambulance and fire stations in 5 min and 10 min time frames depending on the average vehicle speeds was examined and access maps were created. In the maps created as a result of the analysis, it is seen that schools, family health centers, hospitals, ambulance stations and fire stations are busier in the neighborhoods near the Central Coast of study area. Pedestrian accessibility is sufficient in these parts, but it has been observed that access is not sufficient, both as an area and due to the low proportion of buildings in the covered areas, as the number of social and technical infrastructures decreases as we move towards the inner parts. It was concluded that the accessibility of ambulance stations was greater than that of hospitals and fire stations. As a result of the study, it is predicted that the use of such analyzes in the design phase of the development plans will have higher levels of access to social and technical facilities.