Farklı atık materyallerin mantar yetiştiriciliğinde örtü toprağı olarak kullanım olanakları

Abstract

Bu çalışma vermikompost, gül posası kompostu ve atık Hindistan cevizi lifi (topraksız tarım üretiminden sonra açığa çıkan Hindistan cevizi lifi) materyallerinin örtü toprağı olarak kullanım durumlarını belirlemek ve bunların Agaricus bisporus ve Pleurotus eryngii mantarlarının verim ve kalitesi üzerine etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Çalışma her iki mantar türü için uygun üretim koşullarında iki farklı üretim döneminde yürütülmüştür. Birinci denemelerde (Deneme-1) ele alınan 3 materyalin tek başına (%100) ve torf ile %25, 50 ve 75 oranında karışımlarından hazırlanan 12 uygulama ele alınmıştır. Torf ve ticari örtü toprağı kontrol olarak kullanılmıştır. Birinci denemelerin sonuçlarına göre kurulan ikinci denemelerde (Deneme-2) örtü toprağı karışımlarında kullanılan 3 materyalin karışımdaki oranları azaltılmıştır. İkinci denemede farklı oranlarda (%10, 20, 30, 40 ve 50) 3 materyalin torfla karışımlarından hazırlanan 15 örtü toprağı karışımı ve kontrol olarak torf ele alınmıştır. Yapılan denemelerde kullanılan kompost, örtü toprağı materyalleri ve örtü toprağı karışımlarının fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Araştırmada her iki mantar türü için yürütülen denemelerde ortalama mantar ağırlığı, mantar sayısı, verim, şapka ve sap özellikleri ile uygulamalardan elde edilen mantarların sertlik, renk, protein ve mineral madde içerikleri belirlenmiştir. Ayrıca P. eryngii türü için biyolojik etkinlik oranı (BE) tespit edilmiştir. A. bisporus için yürütülen denemelerde; en yüksek verim Deneme-1’de %25 gül posası kompostu+%75 torf (25.89 kg/100 kg kompost), Deneme-2’de ise aralarında istatistiksel fark bulunmayan %50 atık Hindistan cevizi lifi+%50 torf (26.02 kg/100 kg kompost), %30 atık Hindistan cevizi lifi+%70 torf (24.39 kg/100 kg kompost) ve %40 atık Hindistan cevizi lifi+%60 torf (24.38 kg/100 kg kompost) uygulamalarında tespit edilmiştir. P. eryngii için yürütülen denemelerde; en yüksek verim ve BE oranı Deneme 1’de %25 vermikompost+%75 torf (16.79 kg/100 kg kompost ve %47.64) uygulamasından, Deneme 2’de ise %50 vermikompost+%50 torf (24.24 kg/100 kg kompost ve %55.17) uygulamasından elde edilmiştir.

This study was carried out to determine the using potential of vermicompost and rose oil processing waste compost, and spent coconut fiber (waste coconut fiber released after production in soilless culture) as a casing material and to reveal their effects on the yield and quality of Agaricus bisporus and Pleurotus eryngii. The study was conducted in two different production periods under suitable production conditions for both mushroom species. In the first experiments (Experiment-1), 12 casing mixtures prepared from 3 materials, alone (100%) and at the rate of 25, 50, 75% with peat, were tested. Peat and commercial casing soil were used as controls. Based on the results of the first experiments, ratios of 3 materials used in the casing soil mixtures have been reduced in the second experiments (Experiment-2). 15 casing mixtures prepared from 3 materials at the rate of 10, 20, 30, 40 and 50% with peat, and peat as control were examined in Experiment-2. The physical and chemical properties of the composts, raw casing materials and casing material mixtures used in the experiments were determined. In the experiments, average mushroom weight, the number of mushrooms, yield, cap and stipe properties and hardness, color, protein and mineral contents of mushrooms obtained from the applications were determined for both mushroom species. In addition, the biological efficiency rate (BE) was determined for P. eryngii species. In the experiments conducted on A. bisporus, the highest yields were determined in casing material prepared by using 25% rose oil processing waste compost+75% peat (25.89 kg/100 kg compost) in Experiment-1 and 50% spent coconut fiber+50% peat (26.02 kg/100 kg compost), 30% spent coconut fiber+70% peat (24.39 kg/100 kg compost) and 40% spent coconut fiber+60% peat (24.38 kg/100 kg compost) which are not statistically different in Experiment-2. In the trials conducted on P. eryngii; the highest yield and BE ratios were obtained from the application of 25% vermicompost+75% peat (16.79 kg/100 kg compost and 47.64%) in Experiment-1, 50% vermicompost+50% peat (24.24 kg/100 kg compost and 55.17%) in Experiment-2.