Samsun il merkezinde görev yapan aile hekimleri ve aile hekimliği uzmanlık öğrencilerinin defansif tıp uygulamaları hakkında bilgi, tutum ve davranışları

Abstract

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı Samsun il merkezindeki aile hekimlerinin defansif tıp uygulamaları hakkındaki bilgi, tutum, davranış ve bu uygulamalara sebep olan faktörleri değerlendirmektir. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamız kesitsel, tanımlayıcı, açık kontrolsüz tipte bir anket çalışmasıdır. Samsun il merkezinde görev yapan aile hekimleri ve aile hekimliği uzmanlık öğrencilerine sözlü onamları alındıktan sonra yüz yüze ya da telefon ile aranarak internet(whatsapp, mail vb.) üzerinden veri toplama formu kendilerine iletilmiş ve uygulanmıştır. Çalışmaya 222 hekim katılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21.0 kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi tüm testler için p<0,05 olarak kabul edilmiştir. BULGULAR: Çalışmamızda hekimlerin defansif tıp uygulamaları tutumunun %9'unun (n= 20) çok iyi, %42,3'ünün (n=94) iyi, %35,1'inin (n=78) orta ve %13,5'inin de (n=30) kötü olduğu sonucuna ulaşıldı. Defansif tıp tutumları ile sosyodemografik veriler, meslekte çalışma süresi (p<0,001), medeni durum (p=0,026), yaş (p<0,001) ve görev unvanı (p<0,001) arasında anlamlı bir ilişki tespit ettik. 10 yıl ve altında çalışanlarda, evli olmayanlarda, 40 yaş altı grupta, asistan hekimlerde defansif tıp uygulama tutum puanları anlamlı derecede yüksekti. Defansif tıp uygulamaları tutum puanları yüksek olan hekimlerin, tazminat ödemekten (p<0,001), yeterli hukuki destek alamamaktan (p<0,001), diğer hekimler tarafından eleştirilmekten (p=0,002), fiziksel ve sözel şiddete maruz kalmaktan (p<0,001), hasta ve yakınlarının ısrarcı tutumlarından (p<0,001), komplikasyon ve malpraktis ayırımının tam olarak yapılamamasından (p<0,001), performansa dayalı ödeme sisteminden (p=0,031), meslektaşlarının olumsuz deneyimlerinden (p<0,001), sevk etmedeki zorluklardan (p<0,001), iş yükünden (p<0,001), hastayla iletişim kuramadığından (p=0,013), tıp eğitimi sırasında anlatılan 'öncelikle hastaya zarar vermeme ilkesi'nden (p<0,001) etkilenme oranı anlamlı derecede yüksekti. SONUÇ: Bu çalışmada hekimlerin büyük çoğunluğu defansif tıp uyguluyordu. Defansif tıp kavramını hekimlerin çoğu daha önce duymuş olmasına rağmen bu konuda yeterince bilgi sahibi olmadıkları görüldü. Hekimlerin nasıl bir davranış içinde olduklarını yeterince bilmedikleri, konuya hakim olup tutum seviyesinin düşürülmesi için tıp eğitiminde ve uzmanlık eğitiminde bu konu hakkında bilgilendirmeleri gerekmektedir. Defansif tıp uygulamaları, hem hekim hem de hasta açısından istenmeyen durumlara sebep olmaktadır. Bu sebeple sağlık hizmeti sunumunun verimliliğini artırmak için defansif tıp uygulamalarının sebeplerinin ayrıntılı bir şekilde irdelenmesi önem arz etmektedir.

AIM: The aim of the study is to asses the information, manners, attitudes and factors that result in these applications about defensive medicine applications of family physicians living in Samsun city. MATERIALS AND METHODS: Our study is a descriptive, open-label and cross-sectional survey study. The survey is sent via internet(whatsapp, e-mail etc.) to the doctors working in Samsun city and the master students of family medicine and applied after they approved verbally to join. Sometimes they are called via phone and sometimes we talked face to face. There are 222 participants. When analyzing the data, SPSS program was used. It is accepted that p-value is less than 0,05 for all the tests used. RESULTS: In our study we have found out that the defensive medicine applications manner of %9 of doctors(number:20) is very good, the manner of % 42,3 of doctors (number:94) is good, the manner of %35,1 of doctors (number:78) is average and the manner of %13,5 of doctors (number:30) is bad. Also we have discovered that there is a correlation between the defensive medicine manner and sociodemographic factors, working time(p<0,001) marital status(p=0,026), age(p<0,001) and degree(p<0,001). The defensive medicine application manner points are meaningfully high if the working time of doctors is 10 years or less or they are single or they are under 40 years old or they are assistant doctors. For the doctors whose defensive medicine application manner points are high, the ratio of to be affected by compensation p<0,001), not getting enough legal support(p<0,001), criticized by colleagues(p=0,002), witnessing physical and verbal violence(p<0,001), insisting behavior of relatives of the patients(p<0,001), the impotence of distinguishing between malpractice and complications(p<0,001), the payment system according to the performance(p=0,031), negative experiences of their colleagues(p<0,001), the difficulty of patient transfer(p<0,001), workloads(p<0,001), miscommunication with patients(p=0,013), the principle of not injuring patients taught in medicine school(p<0,001) is tremendously high. Conclusion: In this study majority of doctor were applying defensive medicine. Although many heard before doctors don't have enough information about defensive medicine. It is necessary that doctors have to be educated about this subject in medicine school and master classes to reduce the manner level because they don't know what kind of situation they are in. The defensive medicine application result in unwanted circumstances and this is not good for both doctors and patients. That is why it is very crucial that defensive medicine application reasons have to be studied completely to rise the productivity of healthcare services.