Farklı değirmencilik yan ürünleri ilaveli buğday veya çeltik samanından oluşan kullanılmış mantar kompostlarının besin maddeleri içeriği ve kaba yem kalite parametrelerinin karşılaştırılması

Abstract

Kral istiridye mantarı (KİM, Pleurotus eryngii) kompostlarında esas malzeme (EM) olarak buğday (BS) ve çeltik (ÇS) samanlarına, bir adsorban ve besin kaynağı olarak (ikincil malzeme, İM) buğday kepeği (BK), arpa unu (AU), pirinç kepeği (PK), razmol (RM) veya bonkalit (BK) ilavesinin kullanılmış mantar kompostunun (KMK) ham protein (HP), ham yağ (HY), ham selüloz (HS), nitrojensiz öz maddeler (NÖM), nötral deterjanda (NDF) ve asit deterjanda (ADF) çözünmeyen lifli maddeler ve lignin (ADL), selüloz (SEL), hemiselüloz (HSEL), lif olmayan karbonhitrat (LOK), in vitro gerçek sindirim (IVGS), nispi yem değeri (NYD), göreceli kaba yem kalitesi (GKK), metabolize edilebilir enerji (ME), net enerji laktasyon (NEL),: tahmini net enerji (TNE) ve toplam sindirilebilir besin maddeleri (TSBM) gibi parametrelerinin iyileştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Bu çalışmada, bir KİM denemesinden sağlanan KMK'lar, 2 EM (BS ve ÇS)×5 İM (AU, BK, PK, RM veya BA) faktöriyel düzenleme (BS-BK, BS-BA, BS-AU, BS-RM, BS-PK, ÇS-BK, ÇS-BA, ÇS-AU, ÇSRM ve ÇS-PK olarak adlandırılan 10 KMK), temel bileşen (TBA) ve kümeleme (KM) analizleri ile değerlendirilmiştir. KMK’ların tüm besin maddeleri, ADL hariç tüm karbonhidrat fraksiyonları ve KMT, İVGS, NYD ve GKK EKM×İKM interaksiyonuna, ADF, SKM, ME, TNE ve TSBM EKM’ye ve ADL ve NEL ise İKM’ye bağlı olarak önemli varyasyona sahip olduğu belirlenmiştir. TBA, sırasıyla 9.936 ve 5.215 öz değerlerli TB1 ve TB2, toplam varyasyonun %55.20 ve %28.97’sini açıklamıştır. TBA’nın yükleme skorlarına göre, BS-BK, BS-BA, BS-RM ve BS-PK grupları, LOK, SKM, TSBM, ME, TNE, Kül, NDF, ADF, SEL, HSEL ve NEL ile, ÇS-BA ise, diğer parametreler ile daha konsentre olmuştur. KA, KMK’ları 3 kümeye (Küme I BS-RM, Küme II BS-AU ve Küme III ise, sırasıyla 3 BS’li (BS-BK, BS-BA ve BS-PK) ve 5 ÇS’li (ÇS-BK, ÇS-BA, ÇS-AU, ÇS-RM, ÇS-PK) iki alt gruba sahip) ayırmıştır. Sonuçlar, İKM’den bağımsız BS’li, EKM’den bağımsız olarak da AU ve RM’li KMK’ların iyi yem kaynakları olabileceğini göstermiştir.

As an adsorbent and nutritional source (secondary material, SM), wheat bran (WB), barley flour (BF), rice bran (RB), wheat red dog (RD) or shorts (SH) supplementation to mushroom (Pleurotus eryngii) composts having wheat (WS) or paddy straws (PS) as primary material (PM) could have contributed to improwing some parameters (crude protein (CP), ether extract (EE), crude cellulose (HS), nitrogen-free extracts (NFE), neutral detergent (NDF) and acid detergent (ADF) fibers and lignin (ADL), cellulose (CEL), hemicellulose (HCEL), non-fiber carbohydrate (NFC), in vitro true digestion (IVTD) relative feed value (RFV) and forage quality (RFQ), metabolizable energy (ME), net energy lactation (NEL), estimated net energy (TNE) and total digestible nutrients (TDN)) of spent mushroom compost (SMC). The SMCs from a king oyster mushroom experiment were evaluated with 2 PM (WS and PS)×5 SM (WB, AF, RB, RD or BC) factorial arrangement (ten SMCs named as WSWB, WS-BF, WS-RD, WS-SH, WS-RB, PS-WB, PS-BF, PS-RD, PS-SH ve PS-RB), principal component (PCA) and cluster (CA) analysises. There were significant variations due to the interaction of ECM×IKM among all nutrients and carbohydrates (except for ADL), the DMT, IVTD, RFV and RFQ of SMCs. The ADF, DDM, ME, ENE and TSBM had significant variation depending on PM, whereas the ADL and NEL depended on SM. Based on PCA, PC1 and PC2 with high eigenvalues explained 55.20% and 28.97% of the total variation, respectively. Based on the score loding, WS-WB, WS-HS, WS-RD, and WS-RB groups was more related to NFC, DDM, TDN, ME, ENE, ash, NDF, ADF, CEL, HCEL and NEL, while PS-SH was concentrated with other parameters. The SMCs are divided into 3 clusters based on CA (Cluster I WS-RD, Cluster II WS-BF and Cluster III had two subgroups with 3 WSs (WS-WB, WS-SH and WS-RB) and 5 PSs (PS-WB, PS-SH, PS-BF, PS-RD and PS-RB). In conclusion, SMCs with WS independent of SM and with AU and RM independent of PM can be good feed sources.