İslami estetik romanların değerler eğitimi açısından incelenmesi: Nazan Bekiroğlu örneği

Abstract

Günümüz gençliğinin dini ve ahlaki sorunlarının çözümünde edebi metinlerin önemli bir rolü vardır. Okunan kitaplarda yer alan kahramanların tutum ve davranışları gençleri olumlu veya olumsuz olarak etkilemektedir. Bu nedenle okunan kitapla/yazarla ahlak değerlere bakış arasından önemli bir ilişki bulunmaktadır. Toplumda kendisini görece muhafazakâr veya dindar olarak ifade eden gençlerin daha çok okuduğu roman yazarlarından birisi olan Nazan Bekiroğlu, eserlerinde din, ahlak, değer gibi kavramları farklı bir dil ve içerikle okuyucunun karşına çıkarmaktadır. Bu anlamda yazarı farklı kılan bu özellikler onun romanlarına verdiği isimlerde de kendini göstermektedir. Bu açıdan Bekiroğlu'nun, eserlerinde yer verdiği din, ahlak ve değer gibi kavramlar, yazarın romanlarından hareketle değerler eğitimi açısından incelemeyi gerekli kılmaktadır. Araştırma yöntem olarak nitel araştırma üzerine kurgulanmıştır. Nitel araştırma; gözlem, görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama tekniklerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konulmasını amaçlayan bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi için dokuman incelemesi yöntemine başvurulmuştur. Bu kapsamda araştırmanın evrenini İslami estetik romanlar oluşturmaktadır. Ancak farklı dönemlerde farklı roman yazarlarının fazlaca eserinin bulunması nedeniyle araştırma Nazan Bekiroğlu'nun Lâ Sonsuzluk Hecesi, Nar Ağacı, Nun Masalları, Cam Irmağı, Yusuf ile Züleyha, İsimle Ateş Arasında, Mücella adlı romanlarıyla sınırlı tutulmuştur. Araştırma kapsamında incelenecek değerlerin tespitinde MEB tarafından yayımlanan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programlarında yer verilen dokuz kök değer esas alınmıştır. Araştırma kapsamında incelenen romanlardan elde edilen sonuçlara göre, en fazla değinilen dini değerler peygamber, ölüm ve ahiret olurken; ahlaki değerler arasında ise adalet, doğruluk ve sevgi değerlerinin öne çıktığı görülmüştür. Eserlerde en az işlenilen değer ise sorumluluk ve vatanseverlik değerleridir. Araştırma sonucunda incelenen eserlerin gençlere değer aktarımı konusunda zengin örnekler içerdiği tespit edilmiştir. Bu sebeple değerler eğitiminde söz konusu romanlardan yararlanılmasının uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Literary texts have an important role in solving the religious and moral problems of today's youth. The attitudes and behaviors of the heroes in the books read affect the youth positively or negatively. For this reason, there is an important relationship between the book/author read and the view of moral values. Nazan Bekiroğlu, one of the novelists read more by young people who express themselves as relatively conservative or religious in society, presents concepts such as religion, morality and value to the reader in a different wording and content. In this sense, these features that make the author different are also evident in the names he gives to his novels. In this respect, concepts such as religion, morality and value that Bekiroğlu includes in his works make it necessary to examine them in terms of values education, based on the author's novels. The research method is based on qualitative research. Qualitative research; It is accepted as a method that uses qualitative data collection techniques such as observation, interview and document analysis, and aims to reveal perceptions and events in a realistic and holistic way in the natural environment. For this reason, scanning model, one of the qualitative research methods, was used in the research. Document analysis method was used for the analysis of the data obtained from the research. In this context, the universe of the research consists of Islamic aesthetic novels. However, due to the presence of many works by different novelists in different periods, the research was limited to Nazan Bekiroğlu's novels Lâ Sonsuzluk Hecesi, Nar Ağacı, Nun Masalları, Cam Irmağı, Yusuf ile Züleyha, İsimle Ateş Arasında, Mücella. In the determination of the values to be examined within the scope of the research, nine root values included in the Religious Culture and Moral Knowledge Education Programs published by the Ministry of National Education were taken as basis. According to the results obtained from the novels examined within the scope of the research, the most mentioned religious values are prophet, death and the hereafter; Among the moral values, it was seen that the values of justice, truth and love came to the fore. The least treated values in the works are the values of responsibility and patriotism. As a result of the research, it has been determined that the works examined contain rich examples of transferring value to young people. For this reason, it has been concluded that it would be appropriate to use the novels in question in values education.