Türkiye'deki gebelerin prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık alma durumları ve ilişkili faktörler

Abstract

AMAÇ: Bu çalışmada, Türkiye'deki gebelerin prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık (PCC) alma durumlarının ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Kesitsel ve tanımlayıcı tipte bir online anket araştırmasıdır. Temmuz-Aralık 2020 tarihleri arasında yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak katılımcıların, sosyodemografik özelliklerini ve prekonsepsiyonel bakım durumlarını değerlendiren, 42 sorudan oluşan bir anket kullanılmıştır. BULGULAR: Çalışmaya katılan 280 gebenin yaş ortalaması 30,4 ± 4,55 yıldı. Gebelerin %31,4'ü kendisinin, %11,8'i ise eşlerinin gebelik öncesi bakım ve danışmanlık aldığını bildirdi. Gelirin gidere denk olması, gebeliğin planlı olması, gebe kalmak için tedavi alınması, gebelik öncesi dönemde korunma yöntemleri hakkında bilgi alınması prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık almayı artıran faktörler olarak saptandı. Prekonsepsiyonel bakım aldığını ifade eden gebelere, bakım veren sağlık çalışanı tarafından prekonsepsiyonel bakım kapsamında yapılanlar incelendiğinde gebelik öncesi dönemde folik asit reçetesi %75,7 ile en yüksek orana sahip iken; en az ise %10,4 oranı ile aile içi şiddete maruz kalıp kalmadıklarının sorgulanması olmuştur. Gebelerin çoğunluğunun kadın hastalıkları ve doğum uzmanından, ikinci olarak aile hekimlerinden danışmanlık aldığı bulunmuştur. Danışmanlık almayanların; %54,2'si konu hakkında bilgi sahibi olmadığını, %33,3'ü gebelik öncesi danışmanlık almayı gerekli görmediğini, %12,5'i ise istenmeyen gebelik olduğunu ifade etmiştir. SONUÇ: Gebelerin prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık alma oranları düşüktü. Prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık açısından üreme çağındaki kişilerin bilgilendirilmesi ve her temasta konu hakkında farkındalığın artırılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Prekonsepsiyonel; bakım; gebe; danışmanlık

AIM: In this study, preconception care and counseling (PCC) of pregnant women in Turkey is aimed to take the situation and assess the associated factors. MATERIALS AND METHODS: It is a cross-sectional and descriptive online survey research. It was conducted between July and December 2020. A questionnaire consisting of 42 questions that evaluates the socio-demographic characteristics and PCC status of the participants was used as a data collection tool in the study. RESULTS: The mean age of 280 pregnant women participating in the study was 30.4 ± 4.55 years. 31.4% of pregnant women are themselves, 11.8% of them reported that their spouses received PCC. Middle income level, planning pregnancy, receiving treatment for pregnancy, and obtaining information about prevention methods in the pre-pregnancy period, were found to be factors that increase receiving PCC. When examining the pregnant women who stated that they received PCC within the scope of PCC by the caregiving healthcare worker, folic acid prescription in the antenatal period had the highest rate with 75.7%, At least 10.4% were questioned whether they were subjected to domestic violence or not. It was found that most of the pregnant women received consultancy from gynecologists and obstetricians and secondly from their family physicians. Those who do not receive PCC; 54.2% of them stated that they did not have information about the subject, 33.3% did not find it necessary to get PCC before pregnancy, and 12.5% stated that they had an unwanted pregnancy. CONCLUSIONS: The rates of pregnant women to receive PCC were low. In terms of PCC, people of reproductive age should be informed and awareness about the issue should be increased at every contact. Keywords: Preconception care; folic acid; pregnancy; counseling