Mantıksal atomculuğa karşı bir eleştiri

Abstract

19. Yüzyıl’ın ikinci çeyreğinde, Frege’yle başladığı kabul edilen yeni bir anlayış felsefe sorunlarının dilden kaynaklı sorunlar olduğunu iddia etmiştir. Buna göre felsefenin çoğu sorunu, dilin yanlış anlaşılmasından kaynaklı sorunlardır. Sorunları aşmak için Frege, dilsel olarak anlam-gönderim, kavram-nesne ve kavramlar arası düzeyler gibi birtakım ayrımlar yapma yoluna gitmiştir. Daha sonra Russell, kendi adıyla anılan ünlü Russell paradoksunu tespit etmiş, bunun üzerine yeni bir çözümleme önerisi sunmuştur. Russell’ın getirdiği yeniliklerden biri, tümcenin görünür biçiminin aslında gerçek biçimi olmayabileceğini bize göstermiş olmasıdır. Frege ve Russell’ın bir nevi takipçisi olarak görebileceğimiz Wittgenstein’ın ilk eseri olan Tractatus Logico-Philosophicus’u bu iki filozofun ışığında okumak mümkündür. Wittgenstein’ın bu eserinde özellikle Frege ve Russell’ın sentezini yaparak felsefi bir dil teorisi ortaya koyduğu söylenebilir. Ona göre felsefenin sorunları, dilin mantığının yanlış anlaşılmasından kaynaklanır. Gündelik dil, dilin mantığını gizler; yapılması gereken örtüyü kaldırmak ve örtünün altına odaklanmaktır, bu yolla da mantıksal bir dil kurmaktır. Bu bağlamda Wittgenstein dilin ve dünyanın mantık yoluyla kurulduğunu ve dilin de dünyayı resmettiğini söyler. Buna göre, yalnızca dünyanın olanaklı bir resmini sunan tümceler anlamlıdır. Dünyanın olanaklı resmini sunan önermeleri ise sadece doğa bilimleri ortaya koyar. Bu bağlamda felsefenin geleneksel uğraşları anlamsız bir kimliğe bürünür. Wittgenstein’ın ilk dönem eseri olan TLP, günümüzde mantıkçı pozitivistler olarak anılan çevrenin dikkatini çekmiştir. Bu bağlamda çevre, bir nevi Wittgenstein’ın düşüncelerini uygulamaya geçirmeye çalışmıştır. Onlara göre de felsefenin tüm sorunları, dilin mantığını yanlış anlamaktan kaynaklanır; bu sebeple felsefeyi revize etmek gerekir. Bu maksatla ilk olarak metafizik ve felsefenin sınırlarının net bir biçimde çizilmesi gereklidir. Nihayetinde sınırların çizilmesi yoluyla bilimsel felsefe yapılabilir. Bu çalışmada açıklığa kavuşturmak istediğimiz konu, bahsi geçen filozofların yapmaya çalıştığı şeyin ne ölçüde gerçek dili yansıttığı ve bu dilin realiteyle ne ölçüde örtüştüğüdür.

In the second quarter of the 19th century, a new understanding, which is accepted to have started with Frege, emerged and this understanding stated that the problems of philosophy were problems originating from language. According to this, most of the problems of philosophy stem from a misunderstanding of language. In order to overcome the problems, Frege made some linguistic distinctions such as meaningreference, concept-object, and inter-concept levels. Later, Russell identified the famous Russell paradox, which is named after him, and offered a new analysis proposal on it. One of Russell's innovations is that he showed us that the apparent form of the sentence may not actually be its true form. It is possible to read Tractatus LogicoPhilosophicus, the first work of Wittgenstein, which we can see as a kind of follower of Frege and Russell, in the light of these two philosophers. It can be said that Wittgenstein put forward a philosophical theory of language, especially by synthesizing Frege and Russell in this work. According to him, the problems of philosophy stem from a misunderstanding of the logic of language. Everyday language hides the logic of language; what needs to be done is to remove the veil and focus under the veil, in this way to establish a logical language. In this context, Wittgenstein says that language and the world are established through logic, and that language pictures the world. According to his theory, only sentences that present a possible picture of the world are meaningful. Only natural sciences put forward propositions that present a possible picture of the world. In this context, the traditional pursuits of philosophy take on a meaningless identity. TLP, which is Wittgenstein's first-period work, has attracted the attention of those who are known today as logical positivists. In this context, the environment has tried to put Wittgenstein's ideas into practice. According to them, all the problems of philosophy stem from misunderstanding the logic of language; Therefore, it is necessary to revise the philosophy. In this context, first of all, the boundaries of metaphysics and philosophy should be clearly drawn. Ultimately, scientific philosophy can be made through the demarcation of boundaries. What we want to clarify in this study is to what extent what the aforementioned philosophers are trying to do reflects the real language and to what extent this language overlaps with reality