Duygusal zekanın toplumsal cinsiyet algısı ve duygusal sağırlığa etkileri üzerine bir araştırma

Abstract

Duygusal zekâ bireylerin düĢünce, tavır ve davranıĢları üzerinde önemli etkileri olan yetkinlikler bütünüdür. Günümüzde gerek çalıĢanlar gerek iĢletmeler açısından biliĢsel zekânın artık tek baĢına yeterli olmadığı kabul görmeye baĢlasa da hâlâ birçok örgütte, çalıĢanların baĢarılı olabilmeleri için duygularını kullanmamaları gerektiğine dair kanaat kırılabilmiĢ değildir. Üstelik özellikle bankacılık gibi hızın ve maddiyatın önemli olduğu bir sektörde duygulardan kaçınma ayrıcalıklı bir baĢarı gibi algılanmaktadır. Bu durum kendi öz duygularından bilerek ya da bilmeyerek uzaklaĢan bankacıların, duygulara karĢı sağır olma anlamına gelen aleksitimik düzeylerinin artmasına neden olabilmektedir. Esasında duygular düzlemindeki bu algısal değiĢimler, toplumsal cinsiyet nosyonunun algısal boyutunu da etkilemektedir. Bu bağlamda tez çalıĢmasının amacı banka personelinin duygusal zekâ seviyelerinin; toplumsal cinsiyet algıları ve duygusal sağırlık düzeyleri üzerinde etkisinin olup olmadığı, etkisi varsa ne yönde ve hangi düzeyde olduğunun araĢtırılmasıdır. Ġlaveten bu kapsamda hem toplumsal cinsiyet algılarının duygusal sağırlık seviyeleri üzerindeki etkileĢimi hem de duygusal sağırlık seviyelerinin toplumsal cinsiyet algısı üzerindeki iliĢkisinin incelenmesi amaçlanmıĢtır. Nihayetinde araĢtırma içinde yeni bir model oluĢturulmuĢ ve bankacıların duygusal zekâ seviyelerinin, toplumsal cinsiyet algılarını ve duygusal sağırlık düzeylerini etkilediği sonucuna varılmıĢtır. Samsun‟da toplamda 17 farklı banka faaliyet göstermekte ve 2523 kiĢi istihdam edilmektedir. Ayrıca Samsun Türkiye‟de en çok bankacı çalıĢana sahip 9. ildir. Bu açıdan araĢtırmanın gerçekleĢtirilebilmesi için 2021 yılında Samsun il ve ilçelerinde görev yapan 263 kadın ve 248 erkek olmak üzere toplam 511 bankacıya ulaĢılmıĢtır. Yapılan bu araĢtırmada katılımcılara cevaplamaları için BilgilendirilmiĢ Onam Formu, katılımcıların kiĢisel bilgilerini elde edebilmek amacıyla Sosyodemografik Bilgi Formu, duygusal zekâ düzeylerini belirleyebilmek için Gözden GeçirilmiĢ Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği (DZÖ), toplumsal cinsiyet algılarını ölçmek için de Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği (TCAÖ) ve duygusal sağırlığa diğer bir ifadeyle aleksitimik özelliğe sahip olup olmadıklarını değerlendirmek için Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) uygulanmıĢtır. Elde edilen bulgular, ilgili alanyazın ıĢığında tartıĢılmıĢ ve yorumlanmıĢtır. ÇalıĢmada hata payı % 5 olarak alınmıĢ, analizler R-Project ve IBM SPSS 22 paket programı kullanılarak yapılmıĢtır.

Emotional intelligence is a set of competencies that have important effects on the thoughts, attitudes and behaviors of individuals. Today, although it is accepted that cognitive intelligence is no longer sufficient for both employees and businesses, it is still not clear that employees should not use their emotions in order to be successful in many organizations. Moreover, avoiding emotions is perceived as a privileged success, especially in a sector such as banking where speed and materiality are important. This situation may lead to an increase in the levels of alexithymia, which means being indifferent to the emotions of bankers who deliberately or unknowingly distance themselves from their own feelings. Indeed, these perceptual changes regarding emotions also affect the perceptual dimension of the notion of gender. In this context, the aim of this study is to determine whether the emotional intelligence levels of bankers have any effect on their gender perceptions and alexithymia levels, and if so, to investigate in what direction and at what level. In addition, both the effect of gender perceptions on alexithymia levels and the relationship between alexithymia levels and gender perception were examined. Consequently in this context, a new model was established and it was found that the level of emotional intelligence of the bankers affects on gender perception and level of alexithymia. As a matter of fact, 17 different banks operate in Samsun and 2523 people are employed. Morever Samsun is the 9th province with the highest number of bankers in Turkey. In this respect, in order to carry out the research, a total of 511 bankers, 263 women and 248 men, working in Samsun province and its districts were reached in 2021. In this study the Informed Form was given to the participants to answer, the Social-demographic Information Form to obtain the personal information about the participants, the Schutte Emotional Intelligence Scale to determine the emotional intelligence levels, the Perception of Gender Scale to measure gender perceptions and the Toronto Alexithymia Scale (TAS-20) to determine whether they had alexithymic feature. The results obtained were discussed and comments were made on them in light of the knowlegde in the literature. The margin of error was taken as 5% in the study, and the analyses were made using R-Project and IBM SPSS 22 package program.