Elit sporcuların yeni tip koronavirüse (Covid-19) yakalanma kaygısı ile psikolojik destek almaya ilişkin tutum düzeylerininincelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, elit sporcuların bazı sosyo-demografik özellikleri açısından yeni tip koronavirüse yakalanma kaygıları ile psikolojik yardım almaya ilişkin tutum düzeylerini incelemektir. Araştırmanın evrenini, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Yaşar Doğu Spor Bilimleri Fakültesinde okuyan elit sporcular, örneklemini ise 2020-2021 eğitim öğretim yılında öğrenim gören elit sporcular arasından tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiş toplam 177 elit sporcu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, "Kişisel Bilgi Formu", Tekkurşun Demir ve ark. (2020) tarafından geliştirilen "Sporcuların Yeni Tip Koronavirüse Yakalanma Kaygısı Ölçeği (SYTKYKÖ)", Fischer ve Farina (1995) tarafından geliştirilen ve Topkaya (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği-Kısa Formu (PYAİTÖ-KF)" kullanılmıştır. Çalışmada, ölçek toplam puanlarının cinsiyet, spor branşı, medeni durum, milli olma durumu, daha önce psikolojik yardım alma durumu, ailede psikolojik yardım alan birinin olma durumuna göre farklılık gösterip göstermediği Student t-test ile, okuduğu bölüm, gelir düzeyi, aktif sporcu lisans süresi değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediği ise Tek Yönlü Varyans Analizi ve Tukey çoklu karşılaştırma testi ile belirlenmiştir. Araştırmada, elit sporcuların yaş değişkeni ile yeni tip koronavirüse yakalanma kaygısı ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutum düzeyleri arasındaki ilişki Pearson korelasyon katsayısı ile belirlenmiştir. Araştırmada, bireysel spor ile ilgilenen elit sporcuların yeni tip koronavirüse yakalanma kaygısı ölçeğinin alt boyutlarından biri olan sosyalleşme kaygısı düzeyleri takım sporu ile ilgilenen sporculardan daha yüksek; evli elit sporcuların yeni tip koronavirüse yakalanma kaygısı toplam puanları, bireysel kaygı ve sosyalleşme kaygısı alt boyut puanları bekar elit sporculardan daha yüksek; daha önce psikolojik yardım alan elit sporcuların psikolojik yardım almaya ilişkin tutum düzeyleri psikolojik yardım almayanlardan daha yüksek tespit edilmiştir. Katılımcıların cinsiyet, milli sporcu olma, gelir düzeyi, lisans süresi, ailede psikolojik yardım alan birinin olması ve yaş değişkeni ile yeni tip koronavirüse yakalanma kaygısı ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutum düzeyleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Son olarak araştırmada, elit sporcuların yeni tip koronavirüse yakalanma kaygısı ile psikolojik yardım almaya ilişkin tutum düzeyleri arasında zayıf pozitif anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu bağlamda, COVID-19 gibi pandemi olarak ilan edilen kritik dönemlerde özellikle elit sporcularda meydana gelen ruhsal sorunların engellenmesi amacıyla psikolojik yardım hizmetinin sağlıklı bir şekilde planlanması ve uygulanması, gerekli önlemlerin alınması önem arz etmektedir.

The aim of this thesis study's is to analyse the levels of anxiety about catching the new type of coronavirus and attitudes towards psychological help in terms of some socio- demographic characteristics of elite athletes. The research's universe consists of 177 people, who are selected by an accidental sample survey among elite athletes that studied between 2020 and 2021 from the faculty of Yaşar Doğu Sports Sciences at Ondokuz Mayıs University. As a data collection tool in the research, "Personal Information Form", Tekkurşun Demir et al. (2020) "Athletes' Anxiety of Conceiving a New Type of Corona Virus (SYTKYKÖ)", and "Attitudes Towards Seeking Psychological Help-Short Form (PYAITÖ-Scale)'' developed by Fischer and Farina (1995) and adapted into Turkish by Topkaya (2011) was used. In the study, whether the total scores of the scale differ according to gender, sports branch, marital status, nationality, previous psychological help, and whether there is someone in the family who received psychological help. Whether it differs according to the variables of the duration of the study was determined by One-Way Analysis of Variance and Tukey's multiple comparison test. In the study, a significant but weak relationship was found between the age variable of elite athletes and their anxiety about catching the new type of corona virus and their attitudes towards seeking psychological help. In the study, the socialization anxiety levels, which is one of the sub-dimensions of the anxiety scale of catching the new type of corona virus, of the athletes who are interested in individual sports are higher than the athletes who are interested in team sports; the total anxiety of catching the new type of corona virus, individual anxiety and socialization anxiety sub-dimension scores of married athletes are higher than those of single athletes; Attitude levels of the athletes who received psychological help before were found to be higher than those who did not receive psychological help. There was no statistically significant difference between gender, being a national athlete, income level, license period, having a psychological helper in the family and age variable, anxiety about catching the new type of corona virus and attitudes towards psychological help. Finally, in the study, a weak positive and significant relationship was found between the anxiety of elite athletes about catching the new type of corona virus and their attitudes towards seeking psychological help. In this context, it is important to plan and implement the psychological assistance service in a healthy way and to take the necessary precautions in order to prevent the mental problems that occur especially in elite athletes during critical periods such as COVID-19 declared as a pandemic.