Samsun'da aile sağlığı merkezlerinde çalışan hekimlerde ve aile hekimliği asistanlarında tükenmişlik ve ilişkili faktörler: Kesitsel bir çalışma

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Samsun’da aile sağlığı merkezlerinde çalışan hekimlerde ve aile hekimliği asistanlarında tükenmişlik ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma Samsun’da aile sağlığı merkezlerinde çalışan hekimlerin ve aile hekimliği asistanlarının dahil edildiği kesitsel bir anket çalışmasıdır. Anket formunda sosyodemografik verileri değerlendiren soruların yanında Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya 153’ü (%50,3) erkek, 151’i (%49,7) kadınlardan oluşan 304 kişi katıldı. Katılımcıların MTÖ alt boyutlarının puan ortalamaları, DT 20,17±7,23, DYS 7,7±3,67 ve KB 20,07±3,67 olarak bulundu. MTÖ alt boyutları ile cinsiyet, çocuk sahibi olma, sigara kullanımı, psikiyatrik ilaç kullanımı, düzenli spor, beslenme düzeni, düzenli ve kaliteli uyku, ailelerine yeterli zaman ayırma, unvan, aile hekimliğini isteyerek seçme, seçme hakkı olsa tekrar aile hekimliğini seçme, aile hekimliğinin beklentilerini karşılama, aile hekimliğinin kendine uygun branş olma, maaşını yeterli bulma, mesleğinde kendini yeterli görme, fiziksel veya sözel şiddete uğrama, hastalar veya hasta yakınlarıyla sorun yaşama sıklığı, çalışma ortamından memnuniyet, çalışma saatlerinden memnuniyet, iş hayatından mutlu olma, kendini tükenmiş hissetme, iş nedenli kendini stresli hissetme, kendisini işlemesi gereken bir çarkın dişlisi gibi hissetme, iş yükü üzerindeki kontrol, çok fazla evrağın elektronik olarak gönderilmesi için yeterli zaman, artan hasta taleplerine uyum sağlama faktörleri arasında anlamlı fark bulunmuştur. Yaş ile DYS puanları arasında negatif yönde çok zayıf korelasyon, KB puanları arasında pozitif yönde zayıf korelasyon ve aile hekimi olarak çalışma süreleri ile DYS puanları arasında negatif yönde çok zayıf korelasyon, KB puanları arasında pozitif yönde çok zayıf korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Aile hekimlerinde tükenmişliğin arttığı görülmüştür ve tükenmişlik ortalama puanları birçok faktörle anlamlı farklılık göstermiştir. Tükenmişlik ve ilişkili faktörlerin tespit edilmesi ve önlenebilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Hekim tükenmişliği ile ilgili çalışmalar artırılmalıdır.

Aım: In this study, it was aimed to evaluate burnout and related factors in physicians and family medicine residents working in family health centers in Samsun. Method: This study is a cross-sectional survey study that included physicians and family medicine residents working in family health centers in Samsun. In the questionnaire form, Maslach Burnout Scale was used in addition to the questions evaluating the sociodemographic data. Results: 304 people, 153 (50.3%) men and 151 (49.7%) women, participated in the study. The mean scores of the participants Maslach Burnout Scale sub-dimensions were found as emotional exhaustion 20.17±7.23, depersonalization 7.7±3.67 and personal success 20.07±3.67. With the sub-dimensions of Maslach Burnout Scale, gender, having children, smoking, using psychiatric drugs, regular sports, diet, regular and quality sleep, allocating enough time to their families, title, choosing family medicine voluntarily, choosing family medicine again if they had the right to choose, family medicine meeting their expectations, being a suitable branch of family medicine, finding their salary sufficient, seeing themselves as competent in their profession, being exposed to physical or verbal violence, having problems with patients or their relatives, satisfaction with working environment, satisfaction with working hours, being happy with business life, feeling exhausted, there was a significant difference between feeling stressed due to work, feeling like a cog in a gear, control over workload, sufficient time to send too many documents electronically and adapting to increasing patient demands. There was a very weak negative correlation between age and depersonalization scores, a weak positive correlation between personal achievement scores, a very weak negative correlation between working time as a family physician and depersonalization scores, and a very weak positive correlation between personal achievement scores. There was a very weak negative correlation between age and depersonalization scores, a weak positive correlation between personal achievement scores, a very weak negative correlation between working time as a family physician and depersonalization scores, and a very weak positive correlation between personal achievement scores. Conclusıon: It was observed that burnout in family physicians increased and the average burnout scores differed significantly with many factors. Necessary measures should be taken to detect and prevent burnout and related factors. Studies on physician burnout should be increased.