Ambalaj materyallerinden gıdalara bısfenol a geçişi üzerine sıcaklık, ultrasound ve ultraviyole uygulamalarının etkisinin araştırılması

Abstract

Bisfenol A, plastiklerde bulunan sentetik bir bileşiktir ve endokrin bozucu olarak sınıflandırılmaktadır. Bu tez çalışmasında, çeşitli plastik materyallerle ambalajlanmış gıda ürünlerinde BPA düzeyinin belirlenmesi; ayrıca sıcaklık, ultrasound ve ultraviyole işlemlerinin gıdalara BPA geçişi üzerindeki etkisinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Numunelerdeki Bisfenol A düzeylerini belirlemek için HPLC/FLD kullanılmıştır. PET şişelerde bulunan içme suyu (I-II), elma sirkesi ve ayçiçek yağı örneklerinde sırasıyla 72.77±11.9(I), 25.7±2.5 (II), 33.48±10 µg/L ve 24.72±3.8 µg/kg; HDPE ile paketlenmiş pastörize süt, pekmez ve çilek aromalı meyve suyu örneklerinde sırasıyla 33.89±3.8 µg/kg, 20.91±4.9, 12.51±2.2 µg/L; PP (Polipropilen) ile paketlenmiş margarin, peynir, kaymaklı yoğurt örneklerinde sırasıyla 14.93±3.2, 13.33±2.8 ve 4.28±0.8µg/kg BPA saptanmıştır. En yüksek BPA miktarı PET şişelerdeki sularda tespit edilmiştir. İkinci bölümde 10 ile 30 dakika ultrasound gıda benzeri A, 2.00±0.32-4.00±0.71µg/L ve gıda benzeri B 2.17±0.85-3.70±1.25 µg/kg BPA geçişi olmuştur. Depolama sıcaklığının BPA geçişine etkisi 25°C, 35°C ve 45°C sıcaklıkta bir ve iki hafta olmak üzere iki farklı zaman periyodunda değerlendirilmiştir. 25°C sıcaklıkta, A ve B gıda benzeri örneklerde BPA konsantrasyonu tespit sınırının altında bulunmuştur. Ancak, 35 °C sıcaklıkta gıda benzeri A örneklerinde 1. haftada 0.71±0.46 µg/L, 2. haftada 1.12±0.56 µg/L; gıda benzeri B örneklerinde 1. haftada 0.75±0.27 µg/L ve 2. haftada 1.21±0.29 µg/L BPA tespit edilmiştir. Ayrıca, 45°C sıcaklıkta gıda benzeri A örneklerinde 1 haftada 1.14±0.32 µg/L ve 2 haftada 1.49±0.67 µg/L BPA tespit edilmiş; gıda benzeri B örneklerinde 1 haftada 1.27±0.46 ve 2 haftada 1.36±0.35 µg/L BPA saptanmıştır. Bu sonuçlara göre, depolama sıcaklığının 35 °C ve 45 °C'ye yükselmesinin, depolama süresinin artmasından daha yüksek bir oranda BPA geçişini artırdığı anlaşılmıştır. PET şişelerdeki örnekler 1 ve 6 saat boyunca UV ışınlara maruz bırakıldığında gıda benzeri A örneklerinde sırasıyla 0.85±0.52 µg/L ve 3.7±1.10 µg/L; gıda benzeri B örneklerinde sırasıyla 0.79±0.33 ve 2.74±0.61µg/L BPA tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre analiz edilen örneklerdeki BPA miktarı, su örnekleri dışında Türk Gıda Kodeksi tarafından belirlenen kriterlerine uygun bulunmuştur.

Bisphenol A is a synthetic compound present in plastics and is classified as an endocrine disruptor. The goal of this thesis is to determine the amounts of BPA in food items packaged with various plastic materials, as well as the impact of temperature, ultrasound, and UV treatment on BPA migration to foods. HPLC/FLD was used to analyze the samples. In PET plastic containers, BPA concentrations are 72.77±11.9(I), 25.7±2.5(II)µg/L in bottled water, 33.48±10µg/L in apple vinegar, and 24.72±3.8µg/kg in sunflower oil, as well as 33.89±3.8µg/kg in milk, 20.91±4.9 in molasses, and 12.51±2.2µg/L in the strawberry drink in HDPE plastic. Nonetheless, BPA levels in margarine, cheese and yoghurt packaged with PP were 14.93±3.2, 13.33±2.8 and 4.28±0.8µg/kg, respectively. BPA levels were highest in bottled water. The ultrasound effect on BPA migration at 10 to 30 minutes was 2.00±0.32- 4.00±0.71µg/Lin simulant A and 2.17±0.85-3.70±1.25µg/L in simulant B. BPA concentrations were below the detection limit after one and two weeks of storage at 25°C, depending on the storage time, in food simulants A and B. However, at 35°C, Simulant A measured 0.71±0.46 µg/L in the first week and 1.12±0.56 µg/L in the second week, while simulant B measured 0.75±0.27 µg/L in the first week and 1.21±0.29 µg/L at the second week. In addition, at 45 °C, simulant A contained 1.14±0.32, 1.49±0.67 µg/L in first and second week, in simulate B 1.27±0.46, 1.36±0.35 µg/L in first and second week respectively. We found that increasing the storage temperature to 35°C and 45°C increased BPA migration at a higher rate than increasing the storage time. Simulant A migrated 0.85±0.52µg/L at 1 hour and 3.7±1.10µg/L at 6 hours when exposed to UV rays, while simulant B migrated 0.79±0.33µg/L at 1 hour and 2.74±0.61µg/L at 6 hours. BPA was found to comply with Turkish Food Codex criteria, except for water samples.