Kamu Örgütlenmesinde Planlamanın Yeri: Türkiye'de Planlamanın Örgütlenmesinin Kökenleri ve Dönüşümü (1960-1980)

Abstract

Planlama örgütlenmesi, hukuki ilkelere dayanmakla birlikte fiilen toplumun sosyo-ekonomik örgütlenmesi tarafından belirlenmektedir. Hukuken idarenin bütünlüğü ve kamu yararı kavramlarına bağlı olan kamu örgütlenmesi, fiilen sermayenin etkisi altında şekillenir. Bu çalışma, bu hukuki ve fiili durum arasındaki ilişkinin planlama tartışmalarında ve Türkiye'de planlamanın gelişimindeki yerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Liberal ve Marksist yaklaşımlara göre kapitalizmin gelişiminde planlama örgütlenmesine ilişkin yapılan tartışmalar, sermayenin tekelleşmesinin ve karşısında çıkarılan sosyalizmin, planlama örgütlenmesini fiili olandan hukuki olana doğru dönüştürdüğünü göstermektedir. Bu çerçevede, Türkiye'de planlama örgütlenmesinin hukuki şekillenmesi ve kamu yararı ve idarenin bütünlüğü dayanaklarına tekelci sermayenin fiili etkisi ele alınmaktadır. Buradan hareketle Türkiye'de planlamanın bir kamu örgütlenmesi olarak Planlı Dönem'deki dönüşümü incelenmektedir.

The organization of planning, while being based on legal principles is actually determined by the socio-economic organization of society. Public organization is de jure affiliated to the principles of administrative integrity and public interest, but on the other hand it is de facto shaped under the influence of capital. This study aims to disclose the relation between the legal and actual status regarding its place in discussions on planning and in the development of planning in Turkey. The discussions on the organization of planning in the dOndokuz Mayıs üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümüevelopment of capitalism according to liberal and Marxist approaches indicates that the monopolization of capital and socialist challenge to it, transforms the planning organization from de facto to de jure. In this context, the legal configuration of the planning organization in Turkey and the actual impact of capital on its premises of administrative integrity and public interest are discussed. The transformation of planning as a public organization in Turkey during the Planned Period is thus elaborated.