Matematik ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Uzamsal Yeteneklerinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada öğretmen adaylarının uzamsal yetenekleri öğrenim gördükleri program, cinsiyet, sınıfdüzeyi, genel akademik not ortalaması, üniversiteye giriş puanları, okul öncesi eğitim alma durumları, üçboyutlu nesnelerle eğitim alma durumları ve sağ veya sol el kullanma durumlarına göre incelenmesiamaçlanmıştır. Çalışmanın katılımcılarını Ondokuz Mayıs Üniversitesinde öğrenim gören ilköğretim veortaöğretim matematik ile sınıf öğretmenliği programlarında öğrenim gören 427 öğretmen adayıoluşturmaktadır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden nedensel karşılaştırma ile gerçekleştirilmiştir.Öğretmen adaylarının uzamsal yeteneklerini ölçmek için The Purdue Spatial Visualization Test: Rotationstesti kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda ilköğretim ve ortaöğretim matematik öğretmen adaylarınınuzamsal yeteneklerinin sınıf öğretmen adaylarından yüksek olduğu ve her üç programda da sonuçların erkeklerlehine farklılaştığı görülmüştür. Fakat bu fark ilköğretim matematik öğretmenliği programında anlamlı iken,ortaöğretim matematik ve sınıf öğretmenliği programlarında anlamlı değildir. Ayrıca, her üç programdaöğretmen adaylarının uzamsal yetenekleri okul öncesi eğitim alma durumuna göre farklılaşmamaktadır veuzamsal yetenek ile üniversiteye giriş puanları arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Bahsedilen diğerdeğişkenlere göre ise sonuçlar, bölüm bazında farklılaşmaktadır. Ortaöğretim matematik öğretmenliğiprogramında üç boyutlu cisimlerle ilgili eğitim almayanların, ilköğretim matematik ve sınıf öğretmenliğiprogramlarında ise eğitim alanların uzamsal yeteneklerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca,ortaöğretim matematik öğretmenliği ve sınıf öğretmenliğinde sol el kullananların, ilköğretim matematiköğretmenliğinde ise sağ el kullananların uzamsal yeteneklerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Uzamsal yeteneğin genel akademik not ortalaması ile ilişkisi incelendiğinde ise, sadece sınıf öğretmenliğindepozitif yönde anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır.

Geometry teaching should include 3-D geometry and allow students to use their spatial ability inproblem solving process. Thus, it could be supported by activities that allow improving 3-D thinking(NCTM, 2000). Researchers have debated that spatial ability could be related to geometry success andgeometrical thinking levels as well as there could be many factors affecting spatial ability (McGee, 1976,1979). Studies on spatial ability date back to 1940s and 1950s and these studies advocate spatial abilityis related to spatial reasoning (Pittalis & Cristou, 2010; Unal et al., 2009). Moreover, many researchersmake different suggestions concerning the definition and subdimensions of spatial ability (McGee, 1979;Olkun, 2003a; Sorby, 1999). However, it could be defined as perceiving visual spatial world in a trueway and transforming these perceptions into performance (Sorby, 1999). Also, it could be generally saidthat spatial ability includes rotation of an object, estimating the visualization of an object from differentperspectives, and the development of an object (Güven & Kosa, 2008).Some researchers say that spatial ability could be developed with the education and some teachingmethods such as using dynamic geometry software and manipulatives could be effective in thedevelopment of it (Arıcı & Aslan Tutak, 2013; Baki, Kosa, & Güven, 2011; Güven & Kosa, 2008; Hegarty,2004; Olkun, 2001; Sorby, 1999). Moreover, toys and games playing in childhood period and spatialexperiences are effective factors on spatial ability (Battista & Clements, 1996; Islam et al., 2013; Sorby,1999). Apart from these, gender is an effective factor on spatial ability according to some studies (Islam,et al., 2013; Jovanovic, 2014; McGee, 1979; Sorby, 1999), yet some researchers claim that it is not aneffective or they advocate it depends on many other factors (Battista, 1990; Lin & Petersen, 1985; Ubuzet al, 2009). Furthermore, right or left handedness is a debating subject for spatial ability. Sincehandedness depends on different variables such as gender and familial sinistrality, using right or lefthand had different effects on spatial ability (Annett, 1992; McGee, 1976; Tan, 1990). Finally, spatialability of university students on different department had been investigated (Erkek, Işıksal veÇakıroğlu, 2017; Islam et al., 2013; Jovanovic, 2014; Sorby, 1999; Turgut & Yenilmez, 2012; Yurt &Tünkler, 2016). These studies showed that spatial ability of university students differentiate into thedepartments and the class level as well as there are more studies on engineering students. However, asthe study group differentiates, spatial ability of university students become different even they are inthe same department. Therefore, spatial ability of different groups could be investigated according tosome variables that are thought as effective.