Osmanlı-Amerikan İlişkilerinde Bir Kriz: Hacı David Vapur Kumpanyası Boykotu (1911)

Abstract

Osmanlı devleti ile Amerika arasındaki resmi ilişkiler 19. asrın başlarına dayanmaktadır. İlk ilişkiler ticari ve daha sonra da askeri nedenlere dayanmaktadır. Osmanlı devletinin yıkılışına kadar bu ülke ile ilişkiler sürekli gelişme göstermiştir. 20. yüzyılın başlarında özellikle balkan topraklarının, peş peşe elden çıkması ile buna bir tepki olarak halkın kendi arasında teşkilatlanması ile boykot hareketleri başlamıştır. Özellikle Avusturya ve Yunan boykotları bu anlamda önemlidir. Boykotlar sırasında Amerika, siyasi, askeri ve sosyal sebeplerle yakınlık duyduğu boykot edilen devletler tarafında yer almıştır. Osmanlı karasularında ticaret yapan ve boykotlar nedeniyle de ticari sekteye uğrayan bu ülkelere ait deniz taşıma vasıtaları Amerikan bayraklarıyla dolaşmaya ve bu bayrak altında Osmanlı devlet görevlileri ve halka karşı kaba davranışlarda bulunmaya başlamışlardır. Bu makalede, Amerikan bayrağı altına giren Hacı David Kumpanyası’nın Rum çalışanlarının Osmanlı askeri efradı ve görevlilerine karşı yaptıkları kaba davranışlar sonucu, zaten varolan Yunan boykotunun da etkisiyle Amerikan bandıralı gemilere karşı halkın uyguladığı boykot hareketlerini incelenmektedir.

The first official relations between the Ottoman State and America go back to the early 19th century. The fırst relations were mainly of a commercial nature, while later ones were more, of a military nature. Relations with America developed continuously until the collapse of the Ottoman State. When the territorial losses of the Ottoman Empire accelerated at the beginning of the 20th century, especially in the Balkans, the population reacted to this by organising boycotts at grassroots level. Within this context the Austrian and Greek boycotts are of particular importance. During these boycotts America supported the states, among those boycotted, to which it felt itself close for political, military or social reasons. The ships of the boycotted nations, which operated in Ottoman ports and territorial waters and the commercial interests of which had been jeopardised, began to fly American flags and to behave arrogantly towards Ottoman functionaries and the population. The subject of this article will be the boycott of American ships as the evolution of the existing Greek boycott, as a result of the arrogant behaviour towards Ottoman military men and functionaries, of the Greek personnel of the Hacı David Company, which began to fly American flags.