TUNYUKUK YAZITINDAKİ ıda taşda İKİLEMESİ ÜZERİNE

Abstract

Makalede birinci Tunyukuk yazıtının batı yüzünde dördüncü satırda geçen ıda taşda ikilemesinin izahı amaçlanmaktadır. Günümüze dek yapılan çalışmalarda ikilemenin unsurlarından ıya bitki, ağaç, çalılık; taşa taş anlamı verilmek suretiyle bu ifade açıklanmaya çalışılmıştır. Oysa değinilen sözcüklerin ikileme çatısı altında kenetlenebilmesi için zikredilen anlamları yeterli görülmemektedir. Çalışmamızda Eski Türkçedeki ı sözcüğünün taş dış ile uyumlu kullanımları üzerinde durulacaktır. İkilemenin doğru anlaşılabilmesi için karşılaştırmalı veriler ışığında erişilen bulgular ortaya konacaktır. Ayrıca ıda taşda ikilemesinin yazıtlarda beliren dili çok daha gerilere götüren deliller arasında telakki edilmesi gerektiği ilgililerin dikkatine sunulacaktır.

In this paper, explanation of ıda taşda handiadyoin on forth line of first Tunyukuk Inscriptions west side is explained. This statement has been explained as having plant, tree, shrubbery meanings for ı and stone meaning for taş of handiadyoin components in studies until today. However mentioned meanings are not sufficient for combining these words under handiadyoin structure. In this article, it will be dwelled on coherent usages of ı in Old Turkish with taş outside. The data found will be verified in order to understand the handiadyoin correctly in the light of comparative data. Furthermore, new approach by which ıda taşda handiadyoin that takes language more back will be presented to the attention of the relevant people.