Mali Nitelikli Uyuşmazlık Davalarında Bilirkişilik Uygulamasına Karşı Adli Muhasebecilik: Ordu Adliyesi Örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı son zamanlarda dünyada bilgi ve teknolojinin kötüye kullanılması sonucu artan ve çeşitlenen mali nitelikli suçlarla mücadele etmek üzere ortaya çıkan adli muhasebecilik mesleğine hâkimlerin yaklaşımını çeşitli açılardan sorgulamaktır. Çalışmada adli muhasebeciliğin dava destek boyutu üzerinde durulmuş ve bu sebeple Türkiye'de bunun ikamesi konumunda olan bilirkişilik uygulamalarının mevcut durumu ile ilişkilendirilmiştir. Bu amaçla çalışma, Türkiye'de mali uyuşmazlık davalarını yürüten ve adli muhasebecilik mesleğinin hizmet verdiği gruplar içerisinde en başta gelen Asliye Hukuk ve Vergi Mahkemesi hâkimleri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında Ordu ili adliyesinde görev yapan üçü Asliye Hukuk hakimi ve üçü Vergi Mahkemesi hakimi olmak üzere altı hâkimden nitel araştırma tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile veri toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutularak çözümlenmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre görüşme yapılan hâkimlerin adli muhasebecilik hakkında yeterince bilgi sahibi olmadıkları, bilirkişilere mali nitelikli davalarda oldukça sık başvurulduğu ancak hâkimlerin beklentilerini yeterince karşılamadıkları ve sahip olmaları gereken özellikleri taşımadıkları anlaşılmıştır. Ayrıca yargı sistemimizde adli muhasebeciliğe ihtiyaç duyulduğu ve mesleğin uygulanması ile bilirkişilik uygulamasından kaynaklanan raporların kalitesizliği ve dava sürelerinin uzunluğu gibi problemlerin azalacağı tespit edilmiştir

The aim of this study is to question judges' approach from different perspective to forensic accounting profession which emerged to fight financial crime that increased and diversified as a result of abusing information and technology in the world. In the study litigation support dimension of forensic accounting has focused and tried to associate it with expert practices' current situation which is substitution of it in Turkey. According to the aim the study was carried out with the help of the Civil and Tax Court judges who are responsible for conducting financial dispute case in Turkey and who are the most likely to benefit from the forensic accountancy profession. Data was gathered from a total of six judges, three civil courts judges and three tax court judges, via semi-structured interviews. Interviews were conducted with staff from Ordu courthouse. Obtained data were analyzed by content analysis. According the results it has revealed that judges have no enough information about forensic accounting. They apply to experts very frequently for financial cases but according to them experts do not meet adequately their expectations and they don't have all qualifications that they must carry. In addition, it has determined that forensic accounting profession is necessary in our judicial system and by implementation of the profession problems resulting from experts like poor quality reporting and long duration of the cases will be decreased