Âyet Sonlarındaki Esmâ-i Hüsnânın Birbiriyle İrtibatı: Azîz İsmi Örneklemi

Abstract

Bu makalede, Allah'ın Kur'ân-ı Kerîm'de geçen isimleri, "azîz" ismi özelinde ele alınmakta ve beraberinde zikredilen diğer isimlerle ilişkisi üzerinde durulmaktadır. Allah'ın isimleri çeşitli çalışmalarda farklı boyutlarıyla ele alınmış olsa dahi, bunların bir isim zaviyesinden (azîz) işlenmediği gözlemlenmektedir. Bu bağlamda araştırmadaki amaç "azîz" isminin anlam alanını belirleme çalışması ve birlikte kullanılmalarından ötürü azîz terimine rengini veren kavramları tespit etme çabasıdır. Çalışmada, Kur'ân'da toplamda on bir isimle yan yana zikredilen azîz ve "yegâne güç sahibi" Allah'ın, gücünü kullanmasında izzetine eşlik eden "hakîm", "alîm", "rahîm", "kerîm", "vehhâb", "gafûr, gaffâr", "hamîd", "muktedir", "zü'ntikâm", "cebbâr" gibi bağlantılı sıfatları işlenmektedir. Makalede, incelenen sözcüklerin manalarını tespit ve ilgili kelimelerin anlam yakınlığını gözlemlemek amacıyla klasik sözlük eserleri özellikle kullanılmaktadır. İlaveten kavramların İslam medeniyetindeki yerini görmek ve algılayabilmek maksadıyla klasik tefsir kaynaklarından yararlanılmaktadır. Bunların yanında konu ile ilgili güncel eserler ve akademik çalışmalara da yer verilmektedir.

In this paper, the names of Allah mentioned in The Glorious Qur'an, especially the name 'aziz and its relation to other names will be examined. It is observed that although several studies analyze the names of Allah by different aspects, they do not study God's names by focusing only on a single name (?aziz). In this context, the aim of this research is to identify the semantic field of the name 'aziz and to determine the concepts that give a novel touch to this term due to coexistence. In this study, the name 'aziz which is mentioned together with eleven names in total, and related attributes of Allah, who is "the sole owner of power", accompanying His greatness on execution of His power, which are al-hakim (perfectly wise), al-?alim (all knowing), al-rahim (all merciful), al-karim (bountiful, generous), al-wahhab (bestower), al-Şafur, al-Şaffar (all forgiving, ever forgiving), al-hamid (all praiseworthy), al-muqtadir (all determiner, the dominant), al-dhuntiqam (the avenger), al-jabbar (the powerful, irresistible) are discussed. Classical dictionary sources are exclusively used in the paper, in order to determine the meanings of the inspected words and to observe semantic affinity of the related words. In addition, classical exegesis sources are used to see and perceive the position of the concepts in cultural tradition of Islam. Furthermore, related current works and academic studies are also included