Bazı yöresel bakla (Vicia faba L.) populasyonlarının bitkisel özellikleri ve tane verimlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, bazı yöresel bakla populasyonlarının bitkisel özellikleri ve tane verimlerini belirlemek ve tescilli bakla çeşit/hatları ile karşılaştırmak amacıyla 2003-2005 yılları arasında Samsun'da yürütülmüştür. Çalışmada Eresen-87, Filiz-99 ve Lara bakla çeşitleri, ICARDA'dan FLIP85-172FB ve FLIP86-116FB hatları ile Samsun, Amasya, Sinop ve Tokat illerinin bazı ilçe ve köylerindeki yetiştiricilerden toplanan 10 bakla populasyonu olmak üzere toplam 15 bakla genotipi kullanılmıştır. Genotiplere ait tane verimleri 2003-2004 ve 2004-2005 yetiştirme dönemlerinde sırasıyla 165.43-391.48 kg/da ve 277.99- 589.23 kg/da arasında değişim göstermiştir, iki yılın ortalamasına göre en yüksek tane verimi Eresen-87 (479.02 kg/da) çeşidinden, en düşük verim ise G14 populasyonundan (221.71 kg/da) elde edilmiştir. Tane verimi bakımından istatistiksel olarak birbirinden farksız ilk 10 genotip arasına giren populasyonlar G3, G4, G5, G6 ve G7 olmuştur. Bunlar arasında G3 populasyonu 395.09 kg/da tane verimi ile öne çıkmış ve tüm genotipler arasında ikinci sırada yer almıştır. Araştırmanın ilk yılında bitkiler daha fazla vejetatif gelişme göstermesine rağmen, biyolojik verim ikinci yıl daha yüksek bulunmuştur. Bu durumun ortaya çıkmasında tane verimlerinin ikinci yıl daha yüksek olması önemli rol oynamıştır. En yüksek hasat indeksi, tane verimi bakımından da en üstün olma özelliğini gösteren Eresen-87 çeşidinde (%57.73) belirlenmiştir.

This study was conducted in order to determine plant characteristics and seed yields of some local faba bean (Vicia faba L.) populations in comparison with registered faba bean cultivars/lines between 2003 and 2005 in Samsun. Totally 15 genotypes, three faba bean cultivars (Eresen-87, Filiz-99 and Lara), two lines (FLIP85-172FB and FLIP86-116FB) from İCARDA, 10 local populations collected from some districts and villages of Samsun, Amasya, Sinop and Tokat provinces, were used in the study. Seed yield ranged from 1654.3 to 3914.8 kg/ha and from 2779.9 to 5892.3 kg/ha in 2003-2004 and 2004-2005 growth season, respectively. On average of two years, the highest and the lowest seed yields were obtained from Eresen-87 (4790.2 kg/ha) and G14 population (2217.1 kg/ha), respectively. G3, G4, G5, G6 ve G7 populations were among the first ten high yielding genotypes, which were not statistically different from each other. G3 was in the second rank for seed yield (3950.9 kg/ha) among all faba bean genotypes. Although plants produced more vegetative parts in the first year, biological yieds were lower in the first year than in the second year. High seed yields had an important role in high biological yields determinated in the second year. The highest harvest index was determined in Eresen-87 (57.73%), which was also superior for seed yield.