Sonbahar ve ilkbaharda ekilen bakla (Vicia faba L.) genotiplerinin bazı bitkisel özellikler ve tane verimi bakımından karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma sonbahar ve ilkbaharda ekilen bakla (Viciafaba L.) genotiplerini, bazı fenolojik ve morfolojik özellikler ile tane verimleri bakımından karşılaştırmak ve verim potansiyellerini tespit etmek amacıyla 2005-2006 yetiştirme döneminde Samsun koşullarında yürütülmüştür. Sonbahar ve ilkbahar ekimleri sırasıyla 18 Kasım 2005 ve 06 Mart 2006 tarihinde yapılmıştır. Denemede bazı yerel bakla populasyonları, hat ve çeşitlerinden oluşan 15 bakla genotipi kullanılmıştır. Çalışma sonuçları bakla genotipleri arasında %50 çiçeklenmeye ve bakla bağlamaya kadar geçen gün sayısı, hasat olgunluk süresi, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide dal sayısı, bitkide bakla sayısı, bakla uzunluğu, baklada tohum sayısı, 100 tane ağırlığı, tane verimi ve hasat indeksi bakımından farklılıklar olduğunu göstermiştir. Genotiplere göre bakla sayısının 10.70-18.38 bakla/bitki, 100 tane ağırlığının 95.94-153.57 g, tane veriminin 323.50-496.96 kg/da ve hasat indeksinin de %35.O3-51.38 arasmda değiştiği tespit edilmiştir. Ayrıca ekim zamanlarının ilk bakla yüksekliği hariç incelenen tüm özellikler bakımından farklıklar gösterdiği, sonbahar ekiminin bu özellikler bakımından ilkbahar ekimine göre üstün olduğu belirlenmiştir. Sonbahar ve ilkbahar ekimlerinde bakla sayısı sırasıyla 21.20 ve 8.94 bakla/bitki, 100 tane ağırlığı 134.86 ve 125.31 g, tane verimi 602.31 ve 208.26 kg/da ve hasat indeksi de %46.00 ve 40.28 olarak bulunmuştur.

This study was conducted to compare faba bean genotypes (Viciafaba L.) sown in autumn and spring regarding some phenological and morphological characters and seed yields, and to determine their yield potentials during 2005-2006 plant growth season under Samsun conditions. Autumn and spring sowing were performed on November 18,2005 and March 6, 2006, respectively. 15 faba bean genotypes including some local populations, lines and cultivars were used in the study. Study results showed that there were significant differences among faba bean genotypes for days to 50% flowering and 50% pod setting, days to seed harvest maturity, plant height, first pod height, the number of branches and pods per plant, pod length, seeds per pod, 100 seed weight, seed yield and harvest index. It was determined that the number of pods per plant, 100 seed weight, seed yield and harvest index were ranged from 10.70-18.38 pods/plant, 95.94-153.57 g, 3235.0-4969.6 kg/ha and 35.03-51.38%, respectively. In addition, sowing times differed for all investigated characters except for the first pod height, and autumn sowing was superior than spring sowing for those characters. The number of pods per plant, 100 seed weight, seed yield and harvest index found to be 21.20 and 8.94 pods/plant, 134.86 and 125.31 g, 6023.1 and 2082.6 kg/ha, and %46.00 and 40.28 for autumn and spring sowing respectively.