Tuzluluk ve alkaliliğin toprağın bazı fiziksel özellikleri üzerine etkileri

Abstract

Bu makalede tuzluluk ve alkaliliğin toprakların bazı fiziksel özellikleri üzerine etkileri tartışılmıştır. Değerlendirmede tuzluluk ve alkaliliğin flokülasyon, dispersiyon, infıltrasyon, hidrolik iletkenlik, yüzey akış ve kabuk oluşumuna etkileri esas alınmıştır. Çoğu çalışmalarda topraktaki yüksek sodyum konsantrasyonunun, toprağın tekstürü, strüktürü, çözeltideki Ca ve Mg konsantrasyonu gibi birçok faktörle ilişkili olarak, toprağın infıltrasyon ve hidrolik iletkenlik değerlerini düşürdüğü, yüzey kabuğu oluşumunu ve dispersiyonu teşvik ettiği belirtilmektedir. Ayrıca, sulama suyunun EC değerindeki artışa paralel olarak toprakta agregat oluşumunun teşvik edildiği, yüzey akış değerinin ise azaldığı görülmektedir. Toprak fiziksel özelliklerindeki bu olumlu değişimin derecesini, topraktaki baskın kil minerali çeşidi ve toprak tekstürü belirlemektedir. Kaolinit grubu (1:1 tipi) killerin yaygın olduğu topraklarda sodyumun dispers edici etkisi, montmorillonit grubu (2:1 tipi) killerin baskın olduğu topraklara göre daha düşük seviyededir. Tekstür özellikleri bakımından ise ince bünyeli topraklar kaba bünyeli topraklara göre daha fazla dispers olma eğilimindedirler.

Effects of salinity and sodicity on some soil physical properties were discussed in this article. Effects of salinity and sodicity on floculation, dispersion, infiltration, hydraulic conductivity, runoff and seal formation were taken into consideration in assessment. In many studies it is indicated that high natrium concentration of soil decreases infiltration and hydraulic conductivity values and stimulates crust formation and dispersion occurrence associated with many factors such as texture, structure, Ca and Mg concentration in solution. In addition to that, it was emphasized that aggregate formation increased and runoff decreased while EC values of irrigation water increased. Dispersion effects of natrium in soils including dominant kaolinite clay minerals is lower than in soils that found dominantly montmorillonit clay minerals. In addition, fine soils have trend for dispersion more than coarse soils in terms of textural properties of soils.