Çay çeliklerinin köklendirilmesinde ortam, ph ve hormonların etkileri / Abdülkadir Yavaşi; danışman Muharrem Özcan

Abstract

Bu çalışma, çayın çelikle köklendirilmesinde köklendirme ortamının pH’sının ve IBA uygulamalarının çeliklerin köklenmesi üzerine etkilerini araştırmak amacıyla 2009-2010 yılları arasında Çaykur’a bağlı Rize Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde yürütülmüştür. Araştırmada, Çay Enstitüsünde yapılan bir araştırma sonucunda 1977 yılında klon çelik olarak kullanılmasının uygun olduğu sonucuna varılan ve tercih edilen bir tip olan Tuğlalı 10 tipi materyal olarak ve perlit ise köklendirme ortamı olarak kullanılmıştır. Denemede, farklı pH seviyelerinin (7.0, 5.5, 3.5) ve IBA uygulamalarının (0, 4000 ppm, 6000 ppm) çeliklerin köklenmesi ve sürgün gelişimine olan etkileri incelenmiştir.Araştırma bulgularına göre, çeliklerde en iyi sonuçlar, 6000 ppm IBA uygulamasında 5.5 pH seviyesinde alınmıştır. 6000 ppm IBA’da köklenme oranı %65.26, en gelişmiş kök uzunluğu 4.90 cm, kök sayısı 4.97 adet, kök kalitesi 1.33 olarak tespit edilmiştir. Ortam pH’sının 5.5 olduğu durumda köklenme oranı %69.69, en gelişmiş kök uzunluğu 9.41 cm, kök sayısı 8.70 adet ve kök kalitesinin 1.70 olduğu görülmüştür. Çeliklerde canlılık oranında pH etkili olmuştur. Çeliklerin sürgün yapma oranı bakımından ise 3.5 pH’da (%79.28) en iyi sonuç elde edilirken, sürgün uzunluğunda da 6000 ppm IBA’da (7.96 cm) ve 3.5 pH’da (9.20 cm) en iyi sonuç elde edilmiştir. Tüm sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde, en iyi köklenme ve kaliteli bir fidan elde etmek için 5.5 pH seviyesi 6000 ppm IBA uygulaması önerilmektedir.