Sinop ili ve Samsun'un Yakakent ilçesinde kocayemiş (Arbutus unedo L.-Ericaceae) seleksiyonu / Gülay Çelikel; Danışman Leyla Demirsoy

Abstract

Bu araştırma 2003-2004 yıllarında Sinop Merkez, Ayancık, Gerze ve Erfelek ilçeleri ile Samsun'un Yakakent ilçesinde yürütülmüştür. Araştırmada doğal florada yetişen kocayemişler (Arbutus unedo L.) arasından üstün özelliklere sahip olanların seçilmesine çalışılmıştır. Kocayemiş tiplerinin değerlendirilmesinde tartılı derecelendirme yöntemi kullanılmıştır.Çalışmanın birinci yılında (2003) ilçeler taranarak iri meyveli ve verimli olarak görülen 49 kocayemiş tipi işaretlenmiş ve tartılı derecelendirme metoduna göre bunlardan 13 tip üstün özellikli olarak seçilmiştir. Denemenin ikinci yılında (2004) fenolojik gözlem ve pomolojik analizler ile tartılı derecelendirme uygulamaları 11 tip üzerinde yapılmıştır. Tartılı derecelendirme sonuclarına göre 5 tip ümitvar olarak belirlenmiştir.2003-2004 yıllarında, incelenen tiplerde meyve ağırlığı (g), suda çözünebilir kuru madde (%) ve titre edilebilir asit içerikleri (%), meyve tadı, taşlılık, sululuk, pürüzlülük ve görünüş gibi özellikler belirlenmiş ve bu özellikler bakımından 57A01, 57A15, 57GÇ08, 57A22 ve 57A07 kocayemiş tiplerinin diğerlerinden daha üstün olduğu saptanmıştır. Seçilen bu 5 tipin meyve ağırlıkları 6.17 g ile 11.08 g, suda çözünebilir kuru madde içerikleri %21.4 ile %30.0 arasında ve titre edilebilir asit içerikleri %0.80 ile %1.59 arasında bulunmuştur.Ayrıca araştırmada incelenen tiplerin fenolojik ve diğer bazı pomolojik özellikleri de belirlenmiştir. Belirlenen 5 tip içerisinde 57A22 en erken çiçeklenirken, 57A01 ve 57A15 tiplerinin en geç çiçeklendiği belirlenmiştir.