Samsun ili pirinç fabrikalarında bulunan zararlı ve faydalı akar türleri, yayılışları ve bulunuş oranları üzerinde araştırmalar / Elif Sibel Öksüz; Danışman Osman Ecevit.

Abstract

Araştırma 1997-1998 yılları arasında ,Samsun ilinde, prinç fabrikalarında bulunan zararlı ve faydallı akar türlerini ,yayılışlarını ve bulunuş oranlarını saptamak amacıyla yürütülmüştür. Tüm fabrikalardan 7 farklı materyalden 656 adet örnek alınmıştır. Bu örneklerin 339 adetinin akarlarla bulaşık olduğu belirlenmiştir. İlçelere göre bulaşıkllık oranı,Terme'de %47.61,Çarşamba'da %55.40 ve Bafra'da % 53.51 olarak tesbit edilmiştir. Materyallerin bulaşıklık oranları incelendiğinde makine çevresi döküntüleri %100 ile en çok bulaşık materyali oluşturmuş bunu yer süprüntüsü(%94.92) yerde depolanan çeltik (%80.00) ve çuvallanmış çeltik (%78.38) takip etmiştir. Araştırmada Astigmata takımına ait, 4 familyadan 9 tür, Prostigmata takımına ait,4 familyadan 9 tür,Mesostigmata takımaına ait,4 familyadan 4 tür ve Cryptostigmata takkımına ait 2 tür elde edilmiştir. Bunlardan Acarus mirabilis volgin,Tarsonemus granarius Lindquist,Cheyletus aversor Rohdendorf,Eucheyletia reticulata Cunliffe ülkemiz faunası için ilk kayıttır. Çalışmada zararlı ve faydalı akar türlerinin yoğunlukları da belirlenmiştir. Zararlı akar türleri içinde Tyrophagus putrescentiae Schrank %60.92 ile en yoğun tür olarak bulunmuş bunu % 23.24 ile Glycyphagus domecticus De Geer izlenmiştri. Faydalı akar türleri içinde ise Cheyletus aversor Rohdendorf %58.90 ile en yoğun predatör türü oluşturmuştur. Çalışmada ayrıca zararlı ve faydalı depo akarlarının mevsimsel dağılımları da karşılaştırılmıştır.