Sinop ili kıyı şeridinde deniz ortamı kalitesinin belirlenmesi / Okan Karaalioğlu; Danışman Yüksel Orhan

Abstract

Ülkemiz için deniz kaynaklarının hem sosyal hem de ekonomik açıdan kullanımı büyük önem taşımaktadır. Bu yüzden deniz kirliliğinin önlenmesi zorunlu hale gelmektedir. Öncelikle kirleticilerin izlenmesi ve kaynaklarının belirlenerek gerekli önlemler alınmalıdır. Bu amaçla Eylül 2005 - Temmuz 2006 tarihleri arası Boztepe Burnu üzerine yerleşmiş olan Sinop ilinin kıyı şeridinde bu tez çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırma için gerekli örnek alma noktaları, il merkezinin batı kıyısında iki istasyon ve doğu kıyısında da iki istasyon olmak üzere toplam dört istasyon şeklinde belirlenmiştir. Örnek alma noktalarından mevsimsel ve istasyonlar arası değişimlerin gözlenmesi amacıyla belirlenen zamanlarda deniz suyu, sediman ve biyogösterge organizma olarak midye örnekleri alınmıştır. Deniz suyu örneklerinde fizikokimyasal kalite parametrelerinden sıcaklık, pH, iletkenlik, mikrobiyolojik parametrelerinde de fekal koliform ve toplam koliform tayinleri yapılmıştır. Ayrıca alınan deniz suyu, midye ve sediman örneklerinde ağır metal kirliliği (Pb, Cu, Zn, Cd) araştırılmıştır. Analizleri gerçekleştirilen ağır metallerin yıllık ortalamaları deniz suyu için; Pb(0,05 mg/l), Cu(0,09 mg/l), Zn(0,16 mg/l), midye için Pb(2,75 mg/kg), Cu(7,65 mg/kg), Zn(43,25 mg/kg) ve sediman için Pb(63,46 mg/kg), Cu(56,07 mg/kg), Zn(204,12 mg/kg) bulunmuştur. Deniz suyu, midye ve sediman örneklerinde toplam kadmiyum konsantrasyonu alevli atomik absorpsiyon spektroskopisinin tayin seviyesinin altında olduğundan belirlenememiştir. Elde edilen değerlerin mevsimlik ve istasyonlara göre farklılığın önemi araştırılmış ve ilgili standartlara göre karşılaştırmalar yapılmıştır. Genel olarak bakıldığında İçliman ve Dışliman istasyonlarında, ilkbahar ve yaz mevsimlerinde metal kirletici konsantrasyonunun daha yüksek olduğu gözlenmiştir.