Temel bileşenler yardımıyla gerçek zamanlı motor koruma algoritması / Turgay Yalçın; Danışman Okan Özgönenel

Abstract

Asenkron motor, en genel elektromekanik enerji dönüşüm aygıtlarından biridir. Üretim sürecinin en önemli elemanıdır ve evlerde, ticari ve endüstriyel amaçlı denetim sistemlerinde yaygın bir şekilde kullanılır. Asenkron motor basit tasarımlı ve gürbüzlüğü sayesinde doğasında güvenilir bir aygıttır. Ancak çalışma anında çok farklı konularla karşı karşıya gelmektedir. Bu sorunlar çok farklı arıza tipine dönüşebilir. Bu yüzden durum izleme, bu tip arızalardan kaçınmak amacıyla gerekli hale gelmektedir.Bu tez çalışmasında temel bileşenler analizi (TBA) ve yapay sinir ağı (YSA) tabanlı bir sayısal koruma algoritması önerilmiştir. Önerilen koruma algoritması iç sargı arızalarını, kırık rotor çubuk arızalarını ve rulman arızalarını ayırt edebilmektedir. Özel olarak tasarlanmı bir asenkron motor üzerinde birçok laboratuar deneyleri önerilen algoritmanın başarımını sınamak için gerçekleştirilmitir. Önerilen hibrit koruma algoritması motorun ani akımlarını kullanmaktadır. Bu akımlar ilk olarak TBA işlemine uygulanır ve kalıntılar diye adlandırılan ayırt edici özellikler elde edilir. Daha sonra bu kalıntı (özellik) vektörü ileri beslemeli-hatayı geri doğru yayan bir yapay sinir ağına giriş olarak uygulanmaktadır. Sonuç olarak, öneilen motor koruma algoritması normal çalı ma ko ullarını, stator arızalarını, rulman arızalarını,kırık rotor çubu u arızalarını, rotor-stator arızalarını ve rulman-stator arızalarını ayırt edebilmektedir.