Programlanabilir moment ölçüm sistemi / İdris Sancaktar; Danışman Mustafa Ulutaş

Abstract

Üretilen moment (tork), aracın kalitesini gösteren en önemli özelliklerinden biridir. Momentin büyüklügü kadar, üretildigi devir de önemlidir. Zamanla ve kullanımla araca ait bu degerler degisebilir ve ölçülmesi istenebilir. Bu çalısmada motorlu araçların, motor performansını ölçen bir sistem gerçeklestirilmistir. Türkiye'de böyle bir makine daha önce imal edilmemistir. ithal edilenler ise oldukça pahalıdır. Gerçeklestirilen bu sistemde asıl hedef, motorun ürettigi momentin ölçülmesidir. Sistem elektronik, bilgisayar, yazılım ve mekanik kısımlardan olusmustur ancak, mekanik kısımların imalat detaylarına inilmemistir. Motorun ürettigi momentin hesabı, aracın hızlanması sırasında olusan ivmeden yola çıkılarak yapılmıstır. Aracın hareket eden tekerleri silindirler üzerine çıkartılır ve bu tekerlerdeki hareket silindirlere aktarılır. Bir kodlayıcı (encoder) kullanılarak, silindirlerin devri, sayıcı yongalarla sayılır. Sayma süresi için zamanı PIC mikrodenetleyicisi belirler ve her sayma süresi sonunda okudugu bu degerleri isleyerek seri arayüz üzerinden bilgisayara gönderir. Delphi ile yazılan bilgisayar programı sayesinde, seri arayüzden gelen silindir devrine ait veri alınarak islenmistir. Silindirlerin devir sayısından ve yarıçapından yola çıkılarak, araca ait hız, ivme ve moment degerleri elde edilmistir. Bu veriler elde edildikten sonra zamana, hıza ve devire göre, ihtiyaç duyulan tüm grafikler çizdirilmistir. Bu grafikler, istenildiginde detayları gösterebilecek sekilde büyütülebilir ve yazıcıdan çıktısı alınabilir. Böylece araçların motor performanslarını ölçen ve hareket organlarındaki kayıpları bulan bir sistem imal edilmistir.