Yüklü parçacıklar için bazı bileşiklerin durdurma gücü hesaplamaları / Mustafa Çağatay Turan ; Danışman Hasan Güneş
Abstract
Bu çalışmada çeşitli moleküllerin yüklü parçacıklar için durdurma gücü hesaplamaları gerçekleştirildi.Durdurma gücü düşük ve yüksek enerji bölgesinde ayrı ayrı incelendi.Düşük enerjilerde Bohr hızında hareket eden protonlar için su ve metan moleküllerinin durdurma gücü değerleri hesaplandı.Bu amaçla moleküler orbital yaklaşımı modifiye Firsov teorisi ile birlikte kullanılarak hesaplamalar yapıldı.Moleküler orbitalleri oluşturulurken atomik baz fonksiyonları olarak Slater ve Gauss tipi dalga fonksiyonları kullanıldı.Elde edilen sonuçlar deneysel ve diğer teorik çalışma sonuçları ile karşılaştırıldı.Yüksek enerji bölgesinde ise Be, B, O ve Si iyonları için A12O3, CO2 ve SiO2 moleküllerinin durdurma gücü değerleri hesaplandı.Hesaplamalarda Bethe teorisi temel alınarak birinci Born yaklaşımında gelen iyonun bağlı elektron ve hedefin dış kabuk elektron sayılarına bağlı olarak türetilen durdurma gücü ifadesi Bragg toplama kuralında kullanılarak moleküler hedeflerin durdurma güçleri hesaplandı.Gelen iyonun bağlı elektron sayısı hedef atomun dış kabuk elektron sayısı ve etkin ortalama uyarma potansiyeli Thomas-Fermi ve Thomas-Fermi-Dirac-Weizsäcker modellerine göre yazılan elektronik yük yoğunlukları ile hesaplandı.Thomas-Fermi modeline göre yapılan hesaplamalarda Ziegler ve Tietz perdeleme fonksiyonları kullanıldı.Elde edilen sonuçlar literatürdeki teorik ve deneysel veriler ile karşılaştırıldı.
