Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampüsü Samsun il merkezinin radyoaktivite seviyesinin belirlenmesi / Selime Bostancı; Danışman Mustafa Çağatay Tufan

Abstract

Bu çalışmada, Samsun Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinden alınan toprak örneklerinde, gama spektrometre sistemleri kullanılarak doğal radyoaktivite seviyeleri belirlendi. Toplanan 38 adet toprak numunesindeki doğal gama aktiviteleri NaI(Tl) ve HPGe dedektörlü iki ayrı gama spektrometresi kullanılarak ölçüldü.Toprak numunelerinde NaI(Tl) dedektörlü sistem kullanılarak elde edilen gama ışını spektrumlarından 238U, 232Th, 40K ve 137Cs radyoaktivitelerinin ortalama değerleri sırasıyla, 45,13±4,21 Bq/kg, 40,68±2,77 Bq/kg, 364,65±22,25 Bq/kg ve 14,79±1,9 Bq/kg olarak ölçüldü. HPGe dedektörlü sistem kullanılarak elde edilen gama ışını spektrumlarından 238U, 232Th, 40K ve 137Cs radyoaktivitelerinin ortalama değerleri sırasıyla, 18,64±1,96Bq/kg, 22,06±4,18 Bq/kg, 525,07±22,81 Bq/kg ve 14,85±1,32 Bq/kg olarak ölçüldü.Doğal olarak mevcut bulunan radyoaktif çekirdeklerden kaynaklanan ve bunlara ait sonuçlardan hesaplanan havadaki soğurulan doz hızı değerleri 61,5±4,66 nG/sa (NaI(Tl)), 45,28±4,43 nG/sa (HPGe) ve yıllık etkin doz değerleri 75±5,7 ?Sv/y (NaI(Tl)), 56±5,4 ?Sv/y (HpGe)’dır. Soğurulan doz hızı ve yıllık etkin doz değerlerinin dünya ortalaması sırasıyla 60 nGy/sa ve 70 ?Sv/y’dır. HPGe dedektörlü sistem kullanılarak elde edilen sonuçlar dünya ortalama değerlerinden daha düşük bulundu. NaI(Tl) dedektörlü sistem kullanılarak elde edilen sonuçlar dünya ortalama değerlerinden daha yüksek bulundu.