Latent sınıflama modeli ile uzunlamasına verilerin analizi ve bir uygulama / Mehmet Alagöz; Danışman Yüksel Öner.

Abstract

Latent sınıflama modeli günümüzde sağlık, psikoloji, biyoloji ve sosyoloji gibi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sınıflama modeli kullanılarak ilgilenilen kitle incelenmekte ve sınıflanmaktadır. Kullanılan veri uzunlamasına ise bu latent sınıflama modeli kullanılarak denek üzerinde zaman içerisindeki değişim incelenebilmektedir. Bu yüzden bu modeller kamuoyu araştırmalarında ve günlük hayatta sıkça kullanılmaktadır. Bu çalışmada ilk olarak latent sınıflama modeli hakkında genel bir bilgi verilmiştir. Ayrıca uzunlamasına veriler tanımlanmış, benzer çalışmalardan farklılıkları ortaya konmuş ve literatür çalışması verilmiştir.İkinci bölümde iki sınıflı modelin gelişimi hakkında genel bir görüş özetlenmiştir. Burada ilk olarak iki sınıflı model için parametreler tahmin edilmiş ve model tanımlanmıştır. Çözüm elde etme yönteminde ayrıntıları ile açıklanan uygulanabilir şartlar altında ikiden daha fazla grup için çözüm gösterilmiştir. Daha sonra yardımcı olasılıklar tam olarak bilinmediğinde latent parametrelerin tahmini problemine uygun çözüm bulunmaya çalışılmıştır. Elde edilen bilgiler doğrultusunda sınıf ve grup için latent sınıflama modeli genelleştirilmiştir.Uygulama aşamasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesindeki 127 hastanın MR ve bilgisayar tomografisi çekimleri sırasında hastaları sakinleştirmek amacıyla 4 farklı ilaç uygulandıktan sonra başlangıç anında, 15. dakikada, 30. dakikada, 60. dakikada ve 90. dakikada olmak üzere hastalara ait sedasyon seviyelerinin 5 kez Ramsey ölçeklemesine göre ölçülmesiyle elde edilen verilerdir. Elde edilen bu uzunlamasına veri için 5 farklı latent sınıflama modeli oluşturulmuştur.