2-piridinetanol ve 2-piridinpropanol metal sakkarin komplekslerinin sentezi, spektroskopik, termik ve yapısal özellikleri / Sevim Hamamcı; Danışman Veysel Turan Yılmaz

Abstract

Bu çalışmada 2-piridinetanol(pyet) ve 2-piridinpropanol(pypr) içeren toplam 15 adet yeni karışık ligantlı metal-sakkarin kompleksi sentezlendi. Elde edilen komplekslerin yapıları elementel analiz, manyetik duyarlık ölçümleri, IR, UV-VIS spektroskopileri, termik analiz ve X-ışınları tek kristal çalışmalarıyla aydınlatıldı.Pyet ligandı amin azotu ve etanol oksijeni üzerinden çift dişli ligant olarak davranarak altı üyeli şelat halkası oluşturur. Deneysel veriler pyet komplekslerinin (Ca(II), Cd(II) ve Hg(II) dışında) [M(H2O)2(pyet)2](sac)2 genel formülüne sahip mono nükleer kompleksler olduğunu gösterdi {M= Fe(II), Co(II), Ni(II), Cu(II) ve Zn(II), sac ; sakkarinat}. Bu komplekslerde metal iyonları iki akua, iki pyet ligantları tarafından oktahedral olarak koordine edilmektedir. Sac iyonları tamamlayıcı iyon olarak koordinasyon küresinin dışında yer alır. [Cd(sac)2(pyet)2] ve [Cd(sac)2(H2O)(dmso)(pyet)] kompleksleri farklı çözücüler kullanılarak hazırlandı. Komplekslerin her ikisinde de sac ligantlarının N koordinasyonlu ve trans pozisyonda yer almaktadır. [Hg(sac)2(pyet)] kompleksinde ise civa iyonu etrafında tetrahedral düzenlenmenin olduğu belirlendi.Tez çalışmamızda ilk kalsiyum - sac- kompleksi rapor edildi. X-ışını çalışmaları kompleksin [Ca(sac)2(H2O)2(Hpyet)2](sac)2 kapalı formülüne sahip olduğunu gösterdi. Kalsiyum etrafında nötral, katyonik ve anyonik üç tip ligandın koordinasyona katılması yapının en ilginç özelliğidir. Bileşikteki dört sac molekülünden ikisi karbonil oksijeni üzerinden Ca(II)' ye koordine olurken, diğer ikisi de koordinasyon küresinin dışında tamamlayıcı iyon olarak kalır.Kristal çalışmaları pypr komplekslerinin [M(sac)2(pypr)2] kapalı formülüne sahip oktahedral izomorf kompleksler olduğunu göstermektedir {M= Co(II), Ni(II), Cu(II) ve Cd(II)}. Bu komplekslerde sac karbonil oksijeniyle metale koordine olurken, pypr ligandı N- ve hidroksil oksijenini kullanarak iki dişli ligant olarak davranır ve metal etrafında simetrik yedi-üyeli şelat halkası oluşturur. [Hg(sac)2(pypr)] kompleksinde civa iyonu pypr ve iki sac ligantlarıyla tetrahedral olarak koordine edilir. Mono ve binükleer bakır(II)-sac kompleksleri aynı ortamda eşzamanlı olarak kristallendi. Dimerik [Cu2(m-pypr)2(sac)2] kompleksinde bakır(II) iyonları bozulmuş karedüzlem geometride koordine edilmiştir. İki dişli ligant olarak davranan pypr ligantları alkokso grubu ve N atomu üzerinden bakır(II) iyonlarına koordine olur. Ayrıca alkokso grubu iki bakır(II) iyonu arasında köprü görevini de üstlenir. Dimerik komplekste monomerik kompleksin tersine sac ligantları N atomu üzerinden koordine olur. Dimerik kompleks diyamagnetik özellik sergilemektedir.Komplekslerin termik analiz çalışmalarında, yapısında su bulunduran komplekslerin ilk basamakta yapılarındaki suları kaybettikleri, ardından takip eden basamaklarda pyet ve pypr ligantlarını, son olarak da sac' ın uzaklaşarak karşılık gelen metal veya metal oksitlerin ele geçtiği tespit edildi.