İki aşamalı tandem sistemlerinin analizi ve optimizasyonu / Vedat Sağlam; Danışman Alifettah Shahbazov.

Abstract

Bu çalışmada, Jackson ve Tembe-Wolff tandem kuyruk modellerine ilişkin iki yeni kuyruk modelinin analizi ve optimizasyonu verilmiştir. Birinci model aralarında bekleme hattı olmayan iki ardışık ve heterojen kanaldan oluşur ve poisson müşteri akımına hizmet veriyor. 1. kanalda hizmetini müşteri 2. kanalın dolu olması durumunda sistemi terk eder, boş olması halinde ise bu kanalda hizmetini tamamlar. Bu modelin temel göstergeleri olan kaybolma ihtimali, sistemde ortalama kalma süresi ve ortalama müşteri sayısı hesaplanmış ve bunları minimize eden optimal hizmet parametreleri bulunmuştur. İkinci model, her birinin önünde bekleme hattı olmayan iki heterojen kanaldan oluşur ve birinci kanalda hizmetini bitiren müşteri ikinci kanalın dolu olması durumunda birinci kanalı pi ihtimali ile bloke eder veya 1-pi ihtimaliyle sistemi terk eder. Bu model için sistemde bulunan ortalama müşteri sayısı ve müşterinin kaybolma ihtimali hesaplanmış ve bu göstergeleri minimize eden kanalların optimal sıralaması bulunmuştur. Samsun Bağ-Kur İl Müdürlüğünde müşterilerin prim yatırmaları için hizmet veren gerçek bir sistemin iki aşamalı Jackson tandem modeline uyduğu belirlendi. ve bu modelin bir uygulaması yapıldı. Bu uygulamada geliş sayılarının Poisson dağılımına ve hizmet sürelerinin üstel dağılıma uygunluğu için uyum iyiliği testleri yapıldı ve kanalların optimal hizmet parametreleri elde edildi. Böylece, bir müşterinin sistemdeki ortalama bekleme süresi ile optimal bekleme süresi mukayese edildi ve sistemdeki optimal bekleme süresinin kabul edilmesi halinde hizmet alan müşteri sayısının daha çok artacağı ortaya çıktı.