Farklı orijinli organik atıklardan ayrışan bazı mineral maddelerin toprak profili boyunca değişimi / Zeynep Kara; Danışman Coşkun Gülser
Abstract
Bu çalışmada, killi tın toprağın 10 cm'lik yüzey katmanına uygulanan fındık zurufu, çay ve tütün atıklarından farklı inkübasyon sürelerinde ayrışan bazı mineral maddelerin toprak profili boyunca değişimi araştırılmıştır. Organik atıkların ayrışmasına bağlı olarak 20, 40, 80, 140 ve 200 günlük inkübasyon peryotları sonunda toprak profilinin 10, 20, 30, 40 ve 50 cm derinliğindeki organik karbon (OC), toplam azot, NO3-N, pH, EC, değişebilir Ca, Mg, K, Na, DTPA ile ekstrakte edilebilir Fe, Mn ve Zn değerlerindeki değişimler belirlenmiştir.Deneme süresince incelenen özellikler en fazla toprağın 10 ve 20 cm katmanlarında değişim göstermiş, derinlik arttıkça bu değişimlerde azalmıştır. Toprak derinliği boyunca OC değerleri kontrole göre genelde tütün [ zuruf [ çay uygulamaları ile artmıştır. Toplam N değerleri özellikle topağın ilk 10 cm katmanında kontrole göre zuruf [tütün [çay uygulamalarıyla artış göstermiştir. Toprak derinliği boyunca NO3-N ve EC değerleri en fazla tütün atığı uygulamasıyla artmış, bunu sırasıyla çay ve zuruf uygulamaları izlemiştir. Organik atıklar toprakların pH'sını ilk 10 cm'de genelde azaltmış, en düşük pH değeri tütün atığında belirlenmiş, derinlik arttıkça pH değeri de artmıştır.Organik atık uygulanması ile toprak profili boyunca değişebilir Ca ve Na içeriği kontrole göre azalmış, en fazla azalma ise tütün uygulamasında görülmüştür. Değişebilir Mg içeriği zuruf ve tütün atığı uygulanan toprakların ilk 10 cm'sinde azalmış, buna rağmen değişebilir K ve Mg içeriği genelde profil boyunca artış göstermiştir. Değişebilir K içeriği kontrole göre en fazla zuruf uygulamasıyla, Mg ise tütün atığı uygulamasıyla artış göstermiştir.Toprakların DTPA ile ekstrakte edilebilir Fe, Mn ve Zn içerikleri organik atık uygulamalarıyla kontrole göre özellikle toprağın ilk 10 cm'sinde artmış ve derinlik arttıkça azalmıştır. Toprakların Fe ve Mn içeriği tütün uygulamasıyla, Zn ise çay uygulaması ile en fazla artış göstermiştir. DTPA ile ekstrakte edilebilir katyonlardaki artış daha çok toprak pH sındaki düşüş ile bunların çözünürlüklerindeki artışa bağlanmıştır.
