Teke spermasının fruktoz ve laktoz şeker içeren tris tamponlu sulandırıcıda seyreltilmesi ve dondurulmasının spermatozoa kalite özelliklerine etkisi / Ali Çetin; Danışman Mustafa Olfaz

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Saanen teke ejekülatlarının yıkanmasından sonra tris tamponlu yumurta sarısı sulandırıcısına fruktoz ve laktoz şeker ilavesinin, dondurma-çözdürme öncesinde ve sonrasında spermatozoa kalite özellikleri üzerine etkisini araştırmaktır.Araştırmanın materyalini, 3 adet Saanen tekesinin her birinden üreme mevsiminde 1 ay süreyle haftada iki gün ve ikişer kez alınan ejekülatlar oluşturmuştur. Tekelerin ejekülatları motilite, anormallik ve ölü spermatozoa oranları bakımından incelendikten sonra yıkanmıştır. Tekeler arasında spermatozoa kalite özellikleri yönünden bireysel farklılık bulunmamıştır (P]0,05). Ejekülatlar fruktoz içeren 1. grup, laktoz içeren 2. grup ve şeker bulunmayan kontrol grubu olmak üzere 3 grup sulandırıcıda, her payette (0,25 mi) 100 milyon motil spermatozoa olacak şekilde seyreltilmiştir. Sulandırma sonrasında fruktoz ve laktoz şeker içeren sulandırıcılarda motilite oranı sırasıyla %62,4 ve %62,6 iken, şeker bulunmayan kontrol sulandırıcısında ise %55,2 olarak tespit edilmiş ve farklılık önemli bulunmuştur (P[0,05). Kontrol sulandırıcısında spermatozoa anormallikleri ve ölü oranı bakımından en yüksek değerler tespit edilmiş ve farklılık önemli bulunmuştur (P[0,05). Gliserolizasyon ve 3 saatlik ekilibrasyon süresinden sonra spermatozoalar payetlenerek -196°C'deki sıvı nitrojende dondurulmuştur. Fruktoz ve laktoz şeker ilave edilen sulandırıcılarda çözdürme sonrasındaki hemen muayenede motilite oranı sırasıyla %44,1 ve %41,7, şeker bulunmayan kontrol grubu sulandırıcıda ise motilite oranı %4,8 olarak tespit edilmiş ve farklılıklar önemli bulunmuştur (P[0,05). Fruktoz ve laktoz şeker içeren gruplarda dondurma sonrasında toplam anormal ve ölü spermatozoa oranları sırasıyla %30 ve %33 iken, şeker içermeyen kontrol grubu sulandırıcıda sırasıyla %39,5 ve %45,5 olarak bulunmuş ve kontrol grubunda en yüksek sonuçlar elde edilmiştir.Sonuç olarak, Saanen teke ejekülatlarının yıkandıktan sonra, fruktoz ya da laktoz şekeri ilave edilmiş tris tamponlu yumurta sarısı sulandırıcısında seyreltilebileceği ve dondurma-çözdürme sonrasındaki spermatozoa kalite özellikleri bakımından yapay tohumlamada kullanılabileceği tespit edilmiştir. Fruktoz ve laktoz şeker ilave edilen sulandırıcılar arasında spermatozoa kalite özellikleri bakımından önemli bir farklılık gözlenmemiştir.