Civcivlere değişik sürelerle uygulanan iskeminin beyincik purkinje ve granüler hücre sayısı ile öğrenme davranışı üzerine etkisinin araştırılması : stereolojik bir çalışma / Şiir Uçar; Danışman Süleyman Kaplan

Abstract

İskemi yaygın olarak çalışılan bir konu olmasına karşın özellikle civciv beyinciği ile ilgili çok sınırlı sayıda araştırma mevcuttur. Beyincikdeki purkinje hücre tabakası iskemiye hassas bölgelerden biri olarak kabul edilmektedir. Granüler hücrelerin purkinje hücreleri ile bağlantıların olması nedeniyle çalışmamızda granüler hücre sayısıda hesaplandı. Hesaplama için etkin bir yöntem olan optik parçalama tekniği kullanıldı. Ayrıca iskeminin öğrenme davranışı üzerindeki etkiside araştırıldı. Bunun için pasif sakınmanın öğrenilmesi modeli uygulandı.Hayvanlar her birinde 5 er adet olacak şekilde 5 gruba atrıldı. Gruplar saf kontrol 15 ve ve 30 dklık iskemi ile cerrahş stres uygulaması şeklindedir. 1 günlükken saf kontrol grubu haricinde 4 gruba methylanthranilat (MeA) maddesine batırılmış boncuk kullanılarak yapılan pasif sakınmanın öğrenilmesi modeli uygulandı. Bundan 3 saat sonra iskemi ve cerrahi stres operasyonları yapıldı. 2. gün ise bu operasyonların öğrenme davranışları üzerine olan etkisini araştırmak üzere civcivlere kuru boncuk gagalatılması şeklinde test yapıldı. İskemi ve cerrahi işlemden 1 hafta sonra hayvanlar perfüze edilerek beyincikleri çıkarıldı. Daha sonra dokulara rutin parafin doku talip işlemleri uygulandı. 25 mikron kalınlığında alınan ve sistematik rastgele örnekleme ile 1/10 oranında örneklenen kesitler toluidin mavisiyle boyandı.Stereolojik hesaplamalar sonucunda 15 dk süre ile uygulanan iskeminin purkinje hücre sayısında artışa neden olduğu gözlendi. 30 dk boyunca uygulanan iskemi ile 15 dk süresince uygulanan iskemi ve cerrahi stresin ise grabüler hücre sayısında azalmaya neden olduğu saptandı. Granüler hücreler gelişimlerinin purkinje hücrelerinin aksine postnatal dönemdede devam etmesi nedeniyle iskemi ve diğer etkilere daha duyarlıdırlar. İskeminin öğrenme davranışı üzerine etkisinden yola çıkarak 15 ve 30 dk boyunca uygulanan cerrahi stres ile 15 dk süre ile uygulanan iskeminin civcivlerde hafıza kaybına neden olduğu sonucuna varıldı. ANAHTAR SÖZCÜKLER: civciv, beyincik, purkinje hücresi, granüler hücre, iskemi ve öğrenme.