Çarşamba ilçe merkezinde şehir içi arazi kullanımı / Kerem Gürel; Danışman Ali Yılmaz.

Abstract

Çarşamba şehri Türkiye'nin kuzeyinde Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz Bölümünde bulunmaktadır.Şehir Samsun il merkezine 36 km uzaklıktadır.Çarşamba şehri Çarşamba ovası olarak adlandırılan delta düzlüğü üzerinde yer almaktadır.Şehir ve yakın çevresi Karadeniz'in iklim bölgesi içinde ılık kışları,çok sıcak olmayan yaz mevsimi, bütün yıla düzenli dağılmış bol yağışları ile nemli-ılıman iklim özelliği göstermektedir.14.yüzyıldan itibaren yörede Çarşamba günleri kurulan Pazar Çarşamba şehrinin çevresine göre önce ticari daha sonra hem ticari hem idari bir merkez olmasını sağlamıştır.Arazinin sazlık-bataklık yapısına rağmen nüfus giderek artmıştır.Osmanlı Devletinin son döneminde Kafkaslardan yapılan göçlerden yöre nüfusu da etkilenmiştir.1927'de 6165 olan şehir nüfusu yetmiş üç yıllık süre içerisinde yaklaşık sekiz kat artarak 2000'de 49189'a ulaşılmıştır.Genç dinamik bir nüfus yapısına sahip olan Çarşamba'da istihdam edilen nüfusun %66'sı "ticaret ve hizmetler" , %21'i "sanayi", %8'i "inşaat" ve %3'ü "tarım" sektöründe çalışmaktadır.Cumhuriyet döneminde idari özelliği öne çıkmaya başlayan Çarşamba'da bugün için ticaretin yanı sıra ulaşım, sağlık, eğitim gibi hizmetler de önem kazanmıştır.Çarşamba günümüzde çevre yerleşmelerin ihtiyaçlarına cevap veren "hizmet şehri" konumundadır.Kentsel alanın 1925 ha, konut yoğunluğunun 10,9 konut/ha, nüfus yoğunluğunun 25,5 kişi/ha olduğu şehirde, genel olarak merkezden çevreye doğru gidildikçe konut ve nüfus yoğunluğu azalmaktadır.Çarşamba'da plansız şehirleşmeye bağlı olarak bir takım şehirleşme sorunları yaşanmaktadır.Bununla birlikte Çarşamba şehri sahip olduğu konum,tarımsal potansiyel,ulaşım avantajı ile gelişme potansiyeline sahip bir şehirdir.