Gravür tekniğinin resimsel anlatımındaki temel zorlukları ve avantajları üzerine düşünceler / Mehmet Hakan Kılıç; Danışman Sevgi Koyuncu.

Abstract

Hızla gelişen ve değişen dünyamız, bilim ve teknolojide olduğu kadar, sanat alanında da inanılmaz bir hızla ilerlemektedir. Hiç durmadan, içinde bulundukları misyonda, bir keşiş gibi çalışan araştırmacıların bulunduğu bir ortamda olduğumuz unutulmamalı. Bu sebepten dolayı araştırma esalarının, öncelikli sorunlara yöneltilmesi, sonuca ulaşabilecek en kısa yoldur. Özgün baskı, ya da konumuz olan gravür, grafik sanatların, arada kalmış en sorunlu dalı. Gravür tekniği adı altında yorum yapabilmek, tekniği kişisel olarak uygulamayı ve bütün oluşum sürecini yaşamayı zorunlu kılıyor. Bu nedenle ilk bölümde, gravürün genel tanımları ve tarihçesinin yanında, teknik bilgiler ve farklı gravür yöntemleri konusunda, uzun deneyimler sonucu elde edilen temel bilgilere yer verildi. Birebir ilişkinin açıklığa kavuşması, kişiye teknik ve yaratım atmosferinin aktarımı, atölye ortamı ve karşılaşılabilecek teknik zorlukların düzeyi ikinci bölümde yer alan, metal gravürün hazırlanışı başlığı altında verilmeye çalışıldı. Zorlukların çözümlenmesi hususundaki teknik bilgiler aktarıldı. Böylece, yeterli bilgiyi edinen okuyucu, gravür ile uğraşmamış olsa bile, sorunları ve sanatsal konumu hakkında kendi yaklaşımlarını belirleyecek düzeye getirilmeye çalışıldı. Son bölümde, gravür sanatının bütün teknik zorlukları yanında tamamen grafik sanatlar alanına terk edilmemesinin gerekliliğine değinildi. Çoğaltılabilirliği bağlamında grafik sanatlara mal edilmiş olan gravürün sadece çoğaltılabilir röprodüksiyonlar olmadığı, grafik sanatlarda ve sanatın bütün dallarında olduğu gibi tartışılmaz bir sanatsal yanının da olduğu, tespitlerle sağlamlaştırıldı. Çoğaltılabilir resimlerin, günümüz ve sonrası için, birebir resimlerden daha fazla alternatif teşkil ettiği konusu açıklığa kavuşturulmaya çalışıldı. Bütün bu bulgular, sergi katalogları, makaleler, sanatçılarla yapılan röportajlar, az da olsa yazılı tez ve kitaplardan alınan bilgi ve kaygılar ışığında teze aktarılmıştır. Tezde yer alan bilgi ve kaygılara gelişen teknolojik ortamda, zamanla yenileri eklenecektir. Fakat sorunların ortadan kalkmasının olası olup olmadığı konusundaki kaygılar sürecektir. Sonuçta bilinmesi gereken, sanatçının eserini ne ile yaptığı değil, düşünce ve sonuçtur. Teknik ve oluşum süreci önemini yitirir, asıl sonuç eseri üreten sanatçının gücü ve yaratımın sanatsal yanıdır. Bu değerin aslına uygun belirlenmesi, toplumun kültürel alt yapısı, birikimi, esenliği (toleransı) ve paylaşımcılığı ile mümkündür.