Osteoporozlu hastaların kantitatif manyetik rezonans, kantitatif ultrason, dual enerji X ray absorbsiyometri yöntemleri ile değerlendirilmesi / Yeşim Akyol; Danışman Ferhan Cantürk

Abstract

Bu çalışma osteoporozun kantitatif olarak değerlendirilmesinde manyetik rezonans (MR) görüntüleme, dual enerji x-ray absorbsiyometri (DEXA) ve ultrasonografi (US) inceleme yöntemlerinin etkinlğiğni araştırmak amacıyla yapıldı. Çalışmagrubu 31osteoporotik postmenopozal kadın hasta (yaş 45-72), kontrol grubu 31 sağlıklı postmenopozal kadın (yaş 48-70) tarafından oluşturuldu. DEXA ölçümleri vertebralar (L2, L3, L4) ile femur (femur boynu, intertrokanterik bölge, wards üçgeni) bölgesinden yapıldı. kalkaneusdan US ile Broadband ultrasound attenuation (BUA), Speed of sound (SOS), Stiffness ölçümleri yapıldı. MR görüntüleme tekniği ile T2 realksasyon zamanı (T2 RZ) ölçümleri üçüncü lomber vertebra ve kalkaneusdan yapıldı. Kemik döngüsü göstergeleri olarak serum osteokalsin (OC) ve idrar tipI kollajenin karboksiterminal çapraz bağlı telopeptidi (CTX) ölçümleri elde olundu.MR, DEXA ve US ile elde olunan veriler çalışma ve kontrol grubu hastalarında birbirleri ile ayrıca tek tek kemik döngüsü göstergeleri ile karşılaştırıldı. Osteoporozlu hastalarda T2 RZ, kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksekti(p<0.001). Çalışma ve kontrol grubunun tümünde yapılan değerlendirmede, T2 RZ yaş ile korelasyon göstermezken, vücut ağırlığı, vücut kitle indeksi (VKI), menopoz yaşı ile orta düzeyde negatif korelasyon gösterdi. Menopoz süresi arttıkça T2 RZ’leri artış gösterdi. MR T2 RZ ile DEXA kemik mineral yoğunluğu (KMY) ölçümleri arasında güçlü düzeyde ve negatif korelasyon saptandı. MR T2 RZ ile US ölçümleri arasında güçlü düzeyde ve negatif korelasyon saptandı. (BUA, SOS, Stiffness9 arasında orta düzeyde ve negatif korelasyon saptandı. US ölçümleri osteoporozlu hastalarda kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde yüksekti (p<0.001). US ölçümleri ile DEXA ölçümleri arasında orta düzeyde korelasyon saptandı.Kemik döngüsü göstergeleri ile MR T2 RZ, DEXA, US ölçümleri arasında korelasyon saptanmadı.Trabeküler kemik yapısını değerlendiren MR T2 RZ ölçümleri ile osteoporotik ve sağlıklı postmenopozal kadın ayrımı yapabilmektedir. Osteoporotik hastalarda uzamış bulunan T2 RZ düşük kemik kalitesini göstermektedir. MR T2 RZ, DEXA ve US ölçümleri kendi aralarında paralellik gösterirken, kemik döngüsü biyokimyasal göstergeleri ile ilişki saptanmıştır.