Kliniğimize hemoptizi şikayetiyle başvuran hastaların prospektif incelenmesi / Yıldız Atasoy ; Danışman Oğuz Uzun.

Abstract

Hemoptizi altta yatan etyolojilerin çok çeşitli olduğu ciddi ve uyarıcı bir semptomdur. Bu şikayetle başvuran hasta mutlaka detaylı olarak araştırılmalıdır. Çalışmamızın amacı Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim Dalı'na hemoptizi şikayetiyle başvuran hastaların etyolojik nedenlerini saptamak, hastaların ve hemoptizilerinin özelliklerini ortaya koymak ve tanıya ulaşılmada kullanılan teknikleri ve yeterliliklerini değerlendirmekti. Kasım 2003 ve Eylül 2006 yılları arasında bölümümüze hemoptizi şikayetiyle başvuran hastaları prospektif olarak inceledik. Hastaların tümüne akciğer grafikleri çekildi, tam kan sayımı, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri yapıldı. Klinik açıdan gerekli olanlara bronkoskopi, bilgisayarlı toraks toöografisi, çeşitli laboratuar ve patolojik değerlendirmeleri yapıldı. Toplam 178 hasta çalışmaya alındı. Hastaların ortalama yaşı 54.34 (16-85) idi. Vakaların 136'sı (%76.4) erkek, 42'si (%23.6) kadındı. Hastaların %66.85'inin sigara öyküsü mevcuttu. Hemoptizi miktarına göre değerlendirildiğinde hastaların büyük çoğunluğunu 96 hasta (%53.93) ile hafif hemoptizili grup oluşturuyordu. Hemoptizilerin ortalama süresi 12.11 gündü (1-90 gün). Hemoptizinin en sık nedeni 53 hastada (%29.8) malignite idi ve bunların 51'ini akciğer kanseri, 2'sini metastatik kanserli hastalar oluşturuyordu. Akciğer kanserli hastaların %92.4'ü evre IIIB ve IV safhasında hemoptizi şikayetiyle başvurmuştu ve %80.39'unun histopatolojik tipi epidermoid karsinomdu. İkinci sıklıkta etyolojik neden 23'er hasta (%12.9) ile bronşektazi ve pulmoner embolyidi. Akciğer kanseri hafif, orta ve şiddetli hemoptizilerin en sık rastlanannedeniydi. Masif hemoptizinin en sık rastlanan nedeni ise % 25 sıklıkla bronşektazi idi. Diğer hemoptizi nedenlerinin hepsinde erkek cinsiyet hakimken bronşektazi % 56.5 ile kadın cinsiyetin hakim olduğu tek hastalıktı. Çalışmamızda Behçet hastalığı 36.8, tüberküloz 41.2 yaş ortalaması ile en genç hasta gruplarını oluşturuyordu. Hemoptizi etyolojisini ortaya koymada ise en değerli tanı yöntemi, tomografi ve bronkoskopinin birlikte uygulanmasıydı. Sonuç olarak, çalışma grubumuzda hemoptizi etyolojisinde en sık rastlanan hastalık akciğer kanseridir. Bronşektazi tüm hemoptizilerde 2. sıklıkta, kadınlarda ve masif hemoptizilerde ilk sıradaki hemoptizi nedenidir. Pulmoner emboli, hemoptizi ayırıcı tanısında öncelikle düşünülmesi gereken hastalıklardandır. Hemoptizi nedenini belirlemede spiral BT ve FOB en faydalı yöntemlerdir. Kırkbeş yaş altındaki hemoptizili hastalarda tüberküloz ve Behçet hastalığı düşünülmelidir.