Çok ilaca dirençli gram negatif ve gram pozitif bakterilerin direnç inhibisyonuna efluks pompa inhibitörlerinin etkilerinin in vitro araştırılması / Ebru Çetinkaya ; Danışman Ahmet Yılmaz Çoban

Abstract

Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baumannii, Escherichia coli ve Staphylococcus aureus hastane infeksiyonların da en sık karşılaştığımız Gram negatif ve Gram pozitif bakterilerdir.Klinik önemi olan bu bakterilerdeki çoklu ilaç direnci bugün tıbbın karşı karşıya olduğu en önemli sorunlardan birisidir.Son yıllarda yapılan yoğun araştırmalarda görülmüştür ki bakterilerde çoklu antimikrobiyal direncinin gelişiminde aktif efluks pompa sistemlerinin katkısı büyüktür.Efluks pompasına bağlı direnç gelişimi ilk olarak 1980'lerin başlarında tetrasiklin için rapor edilmiştir.Efluks pompasına bağlı direnç klinikte yaygın olarak görülmektedir.Bu direnci önlemek için alternatif tedavi seçeneklerinegereksinim olmasının yanı sıra efluks pompasının etkilerini inhibe edebilen bileşiklerin geliştirilmesine de gereksinim kaçınılmaz görünmektedir.Çeşitli efluks pompa inhibitörleri tanımlanmışsa da günümüzde in vitro aktivitelerine rağmen hiçbiri klinik kullanımda yer almaktadır. Phenylalanyl-Arginyl-beta-Naphthylamide (PAßN)'nin Gram negatif bakterilerde en sık çoklu ilaç direncine yol açan Resistance-nodulation-cell division (RND) tipi pompa sistemlerini inhibe eden efluks pompa inhibitörü olduğu kanıtlanmıştır.Yine rezerpin Gram pozitif bekterilerde, NorA ve Bmr çoklu ilaç pompa sistemlerini inhibe ettiği ortaya konan ilk bileşiktir.Bu çalışmada Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Bakteriyoloji Altdisiplin Laboratuvarı'na gönderilen çeşitli klinik örneklerden izole edilen florokinolon dirençli 42 P.aeruginosa, 97 E.coli, 58 A. Baumannii suşunun siprofloksasin minimum inhibitör konsantrasyon (MİK) değerleri üzerine, PAßN'in ayrıca buna ek olarak 80 S.aureus suşunun siprofloksasin MİK değerleri üzerine rezerpinin etkileri araştırılmıştır.Tüm suşların siprofloksasin duyarlılığı VITEK2 Compact otomatize sistem yöntemiyle çalışılmış ve NCCLS önerileri doğrultusunda sıvı mikrodilüsyon metoduyla da doğrulanmıştır.Tüm suşlar siprofloksasine dirençli bulunmuş olup efluks pompa inhibitörleri varlığında siproflosasin MİK'i sıvı mikrodilüsyon yöntemiyle tekrar çalışılmıştır.Çalışmamızda Gram negatif bakteriler için kullandığımız PAßN'in P.aeruginosa, E.coli ve A.baumannii klinik izolatlarının siprofloksasin MİK'lerinde azalmaya neden olduğu gözlenmiş olup bu etkinin de efluks pompa inhibisyonu ile olduğu düşünülmektedir.S.aureus için kullandığımız rezerpinin önemli bir etkisinin olmadığı görülmüştür.Çalışmamızdan elde edilen verilere göre daha ileri çalışmalar ile efluks pompalarının her biri için özgül inhibitörleri belirlemek bizlere beta-laktam/beta-laktamaz inhibitörü kombinasyonlarında olduğu gibi klinik kullanım için önemli bir yenilik sağlayabilir.