Periferik nöropatisi olmayan diyabetik hastalarda uyandırılmış potansiyellerle santral nöropati verlığının araştırılması / Koray Oruç ; Danışman Hande Yiğitdinç Türker

Abstract

Diyabetes Mellitus2ta (DM) periferik ve otonom sinir sistemi tutuluşuna ait komplikasyonlar uzun süreden bu yana bilinmesine ve elektrofizyolojik, klinik, patolojik, deneysel çalışmalarla saptanmış olmasına karşın santral sinir sisteminin spesifik tutulumunu tanımlayandiyabetik santral nöropati (DSN) yeni bir kavram olmamakla birlikte, santral nöropatiye ilişkin çalışmalar az sayıdadır.Diyabette santral tutulumunun belirlenmesinde uyandırılmış potansiyellerin klinik önemi daha önceki çalışmalarda da bildirilmiştir.Ancak daha önceki çalışmaların bir çoğunda periferik sinir sistemi tutulumu saptanmış olan hastalarda çalışılmıştır.Bu çalışmada polinöropatinin klinik ve elektrofizyolojik bulgularını göstermeyen diyabet olgularında santral nöropati varlığının uyandırılmış potansiyellerle (UP) (işitsel potansiyeller ve somatosensoryel uyandırılmış potansiyeller) ortaya konulması amaçlanmıştır. Buna göre 36 DM hastanın elektrofizyolojik bulguları ile 37 sağlıklı bireyin sonuçları istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır.Çalışmamızda hasta grubunda kontrol grubuna göre medyan somatosensoryel uyandırılmış potansiyeller (SUP) N11-13 başlangıç ve pik latansları, N20 başlangıç ve pik latansları ile başlangıç ve pik santral iletim zamanında (SİZ) gecikme saptanmış olup N11-13 amplitüdünde düşme bulunmuştur.Ayrıca medyan SUP latansları ve amplitüdleri ile diyabet süresi arasında bir korelasyon bulunamamıştır.Hasta grubunda Kısa latanslı işitsel uyandırılmış potansiyellerin (BİUP) I-III, III-V, I-V interpik latanslarında (IPL) , III. ve V. dalga mutlak latanslarında uzama ile III. dalga amplitüdünde düşme saptanmıştır. BİUP latanslarındaki gecikme ile HbA1c, yaş ve diyabet süresi arasında bir ilişki saptanmadı.Hasta grubunun orta latanslı işitsel uyandırılmış potansiyellerin (OLİUP) Na, Nb ve Pb latans değerlerinde kontrol grubuna göre gecikme saptanırken Pa latans değerinde fark bulunmamıştır.Uzun latanslı işitsel uyandırılmış potansiyellerin (ULİUP) ise sadece P1 latansında uzama bulunurken; P1, N1, P2, N2 dalga amplitüdlerinde düşme saptanmıştır. OLİUP bileşenleri ile yaş ve HbA1c arasında ilişki saptanamazken, Nb ve Pb bileşenleri ile diyabet süresi arasında korelasyon saptandı.ULİUP bileşenleri ile yaş ve HbA1c arasında korelasyon bulunamazken P2 amplitüdündeki düşme ile HbA1c arasında pozitif korelasyon olduğu gösterilmiştir.Bu çalışmanın en önemli sonucu periferik sinir sistemi tutulumunun klinik ve kısmen de elektrofizyolojik olarak ortaya konamadığı DM olgularında santral sinir sistemi (SSS) tutulumunun uyandırılmış potansiyeller yardımıyla ortaya konabileceğidir. Özellikle orta latanslı potansiyellerin bazı bileşenlerindeki patolojik sonuçlar ile diyabetin süresi arasında korelasyon saptanmış olması, şimdiye dek santral diyabetik nöropati tanısında daha seyrek olarak kullanılan orta ve uzun latanslı işitsel potansiyellerin diğer uyandırılmış potansiyel parametrelerini tamamlayıcı olduğunu üstelik kolay uygulanabilir oldukları için de klinik uygulamada tercih edilebileceğini düşündürmüştür.