Postpartum dönemde görülen ruhsal sorunların sosyodemografik, psikiyatrik ve obstetrik özellikler yönünden değerlendirilmesi / Birsen Kocamanoğlu; Danışman Ahmet Rıfat Şahin

Abstract

Postpartum dönemde ruhsal bozukluk gelişimini etkileyen psikososyodemografik ve obstetrit risk faktörlerini belirleyip bunların, postpartum ruhsal bozuklukları erken dönemde saptama konusunda öngörücü olup olmadıklarını ve bu tür etkenlerle doğum sonrasında ortaya çıkabilecek ruhsal sorunlar arasındaki ilişkiyi yordamaktır.GEREÇ VE YÖNTEMLER:Çalışmaya 17 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kadın Doğum Bölümünde doğum yapmış 270 gönüllü alındı. İlk haftada yapılan görüşmede sosyodemografik anket formu, EPDS(1), STAI [DKÖ(1)-SKÖ], Sosyal Destek Ölçeği, SCL-90R ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği uygulandı. Doğumdan dört – altı ay sonra gerçekleştirilen ikinci görüşmede mini demografik anket fprmu, EPDS(2), SCID-I VE DKÖ(2) uygulandı.Katagorik verileri değerlendirmede ki-kare ve lojistik regresyon analizi uygulandı. Sürekli değişkenlerin karşılaştırılması Kruskal- Walls varyans analizi ve Bonferroni düzeltmeli Mann-Whitney U testiyle yapıldı. Depresyon ve anksiyetenin ölçüsü olarak EPDS(2) ve DKÖ(2) nin, ilk görüşmede uygulanan testlerle korelasyonlarına bakıldı. Depresyon ve anksiyete modelini oluşturmada Adımsal hiyerarşik regresyon analizi kullanıldı.BULGULAR: Katılımcıların %42.8 i primipardı ve yaş ortalamarı 29.83±4.98 yıldı. İkinci görüşmede aldıkları Eksen I tanılarına göre 4 gruba ayrıldılar.%15.0 i Major Depresif Bozukluk,%8.7 si BTA Depresif bozukluk. %8.1i Anksiyete Bozukluğu ve %69.4 u Normal grubunda değerlendirildi. Geçmiş psikiyatrik ve tıbbi hastalık öyküsü, olguların annelerinde postpartum psikiyatrik öykü, evliliklerinde sorunlar yaşama, bu gebelikten sonrası postpartum hüzün yaşanması, yetersiz sosyal destek ve yapılan iki görüşme arasıonda anne veya bebek sağlığıyla ilgili sorunlar yaşanması postpartum ruhsal bozukluk gelişiminin bağımsız öngörücüleri olarak saptandı. Regresyon analizi sonucunda sırasıyla EPDS(!), SCL-D VE DKÖ(1) EPDS(2) ‘Yİ; DKÖ(1), SCL-D, EPDS(!), SCL-OK,SKÖ ve SCL-ÖD ise DKÖ(2) y en iyi yordayan değişkenler olarak bulundu.SONUÇ:postpartum dönemdeki kadınlar, ruhsal bozukluk gelişiminde etkili bulunan risk faktörleri yönünden sorgulanıp, kolay uygulanabilir psikometrik testlerle değerlendirildiklerinde mevcut ruhsal sorunlar saptanabilir veya ileride gelişebilecek olanlar öngörülebilir.ANAHTAR SÖZCÜKLER: postpartum psikiyatrik bozukluklar, postpartum depresyon, postpartum anksiyete bozukluğu, risk faktörleri.