Hidrosefalili olgularda faz kontrast MRG tekniği ile bos akım dinamiklerinin değerlendirilmesi ve ayırıcı tanıya katkıları / Onur Tokatlıoğlu; Danışman Lütfi İncesu

Abstract

Faz kontrast sine (FKS) MRG ile normal basınçlı hidrosefali (NBH) düşünülen hastalarda, atrofik dilatasyon bulunan hastalarda ve normal popülasyonda akuaduktustaki dakikalık ortalama beyin omurilik sıvısı (BOS) volümü değerlerini karşılaştırmak, bu değerlerin preoperatif olarak cerrahiden görülecek yararı öngörmede ve bulunan ölçümlerin hidrosefali ayıracı tanısına katkılarını araştırmak amaçlanmıştır. Ayrıca obstruktif hidrosefalili hastalarda BOS’un geçiş yolları, obstruksiyon düzeyinin tespiti ve bu hastalarda uygulanan endoskopik üçüncü ventrikülostomi (ETV) açıklığı değerlendirildi.Ocak 2006-Haziran 2008 tarihleri arasında Nöroloji ve Nöroşirürji Anabilim Dallarına çeşitli şikâyetlerle başvuran, klinik ve radyolojik olarak NBH olarak değerlendirilen 30 hasta, serebral sulkuslar ile orantısız atrofik dilatasyonu bulunan 20 hasta ve kontrol grubu olarak hidrosefali kliniği bulunmayan 30 olgu olmak üzere toplam 80 olgu çalışmaya dâhil edilmiştir. NBH olarak izlenen 30 hastadan 15 hastaya ventriküloperitoneal şant yerleştirilmiş ve bu hastalar postoperatif dönemde takip edilmiştir.Ayrıca obstrüktif hidrosefali grubu toplam 17 hastayı kapsamaktadır. Obstruktif hidrosefali olarak değerlendirilen 17 hastada BOS’un geçiş yolları, obstruksiyon düzeyinin tespiti ve bu hastalardan 7’sine uygulanan ETV sonrası ventrikülostomi açıklığı değerlendirilmiştir.MR tetkikleri 1,5 Tesla MR cihazı ile gerçekleştirildi. Çalışmada, her kişide sine faz kontrast MRG sekansı olan FLASH through-plane kullanılarak aksiyel planda faz, refaz ve magnitüd görüntüler elde edildi. FLSH through-plane sekansı kullanılarak yarı aksiyel planda hız kodlaması (Venc) tüm bireylerde 20cm/sn ve FLASH in-plane sagittal planda hız kodlaması (Venc) tüm bireylerde 6cm/sn olacak şekilde seçildi.Akuaduktus düzeyinde ortalama ve maksimum hız, ortalama ileri ve geri akımlar gibi akım ve hız parametrelerinin hesaplamaları ilgili kesitlerde konturların çizilmesinden sonra yazılım programı yardımıyla otomatik olarak yapıldı. Sonuçlar grafik ve tablolar halinde elde edildi. Tüm MR görüntüleri ve elde edilen değerler iki radyolog tarafından değerlendirildi. Ayrıca FLSH in-plane sagittal plandaki görüntülerde de BOS’un geçiş yolları sine olarak izlendi, obstruktif patolojiler ve düzeyleri tespit edildi. NBH olarak değerlendirilen 30 hastadan 15 hastaya ventriküloperitoneal şant (VPŞ) yerleştirilmiş ve bu hastaların postoperatif dönemde semptomlarında iyileşme olduğu tespit edilmiştir. NBH grubundaki ortalama debi, kontrol grubu ve AD grubu ile karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamı ve fazla bulunmuştur (p=0,000). Obstrüktif hidrosefali olarak değerlendirilen 17 hastanın, 3’ü Chiari tip I malformasyonu, 1’i Dandy Walker malformasyonu olup obstrüksiyon düzeyleri foramen magnum düzeyindeydi.Geri kalan 13 hastanın obstrüksiyon düzeyleri akuaduktus düzeyindeydi. 17 hastadan 7’sine ETV uygulandı ve postoperatif erken dönemde ventrikülostomi açıklığı değerlendirildi. Akuaduktus düzeyinden yapılan kantitatif BOS akım çalışması ile elde edilen ortalama BOS debisi değerlerinin NBH düşünülen olgularda tanıda, ayrıca tanıda ve cerrahiden görülecek yararı öngörmede yaralı olduğu değerlendirilmiştir. FKS MRG yönteminin, normal BOS’un geçiş yollarını, patolojilerini ve ETV sonrası ventrikülostomi açıklığını değerlendirmede yararlı olduğu düşünülmüştür.