Görsel imgelemin canlılığı ölçeğinin Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Gözünüzü kapatın ve en sevdiğinizin kişinin yüzünü gözünüzün önüne getirmeye çalışın. Görüntü ne kadar net? Yoksa karanlıktan başka hiçbir şey görmüyor musunuz? Çoğumuz tüm insanların hayal kurabildiklerini sanırız fakat görsel canlandırma veya imgelem düzeyinin herkeste farklılaştığı yapılan çalışmalarda ortaya çıkmıştır. Kimisi hayal kurma esnasında zihin gözünde görsel oluşturabiliyorken kimisi bunu yapamamaktadır. Bu farklılık üzerinde çalışmalar yapan Zeman “Aphantasia” kavramını literatüre kazandıran kişidir. Zeman nüfusun %2-3’lük kısmının zihninde görsel imge oluşturamadığını belirtmiştir. Zeman afantazya üzerine yaptığı çalışmasında görsel imgeleme değerlendirmesi için Marks’ın 1973 yılında geliştirdiği Görsel İmgeleme’nin Canlılık Ölçeğini kullanmıştır. Bu ölçeğe göre 16 puan alan kişiler tamamıyla afantazik olarak adlandırılmaktadır. Görsel canlandırıp canlandıramadığımızı veya hangi düzeyde canlandırabildiğimizi ölçebilmek önemli bir konudur ve bu gereksinimi karşılamak üzere gerçekleştirilen bu çalışma, Görsel İmgeleme’nin Canlılığı Ölçeği’nin Türkçeye uyarlamasını ve geçerliğini ve güvenirliğini belirlemeyi amaçlamaktadır. 101 internet kullanıcısı üzerinde uygulanan ölçeğin güvenirliği .899 Cronbach Alpha değeri olarak bulunmuştur. Yapılan bu çalışmanın sonucunda Görsel İmgeleme’nin Canlılığı Ölçeği’nin Türk toplumu için geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir.

Close your eyes and try to visualize your favorite person's face. How clear is the image? Or do you see nothing but darkness? Most of us think that all people can dream, but it has been revealed in studies that the level of visual imagination differs in everyone. While some can create visuals in the mind, some cannot. Working on this difference, Zeman is the person who brought the concept of "Aphantasia" to the literature. Zeman stated that 2-3% of the population cannot create an image in his mind. In his work, Zeman used the Vividness of Visual Imagery Questionnaire, which was developed by Marks in 1973 for the evaluation of visual imagery. According to this scale, 16 points are called aphantasics. It is an important issue to be able to measure whether we can visualize or at what level we can, and this study, which was carried out to meet this requirement, aims to determine the validity and reliability of the Visual Imagery Scale into Turkish. The reliability of the scale, which was applied on 101 internet users, was found to be, 899 Cronbach's Alpha value. As a result of this study, it has been determined that “Vividness of Visual Imagery Questionnaire " is valid and reliable for Turkish society.