Entomopatojen funguslar (Isaria fumosorosea, Lecanicillium lecanii) ve diatom toprağının börülce tohum böceği (Callosobruchus maculatus F.) (Coleoptera: Bruchidae)'ne karşı etkinliğinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, diatom toprağı (K-16) ile Isaria fumosorosea, Lecanicillium lecanii izolatlarının her biri ayrı ayrı ve kombinasyonlar halinde depolanmış ürün zararlısı Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera: Bruchidae) erginlerine karşı laboratuvar koşullarında etkinlikleri araştırılmıştır. İlk olarak I. fumosorosea ve L. lecanii izolatlarının iki konsantrasyonu (1x107 ve 1x108 spor/mL-1) içinde 50 gram (gr) nohut (Koçbaşı çeşidi) ve bir günlük 5 erkek ve 5 dişi olmak üzere toplam 10 C. maculatus ergini bulunan kavanozlara sıvı halde direkt püskürtülmüştür (2 ml/kavanoz). Diatom toprağı denemesinde ise yine 50 gr nohut bulunan kavanozların içerisine 1000, 1500 ve 2000 ppm dozlarına karşılık gelecek miktarda diatom toprağı ilave edilerek diatomun nohut ile homojen dağılımı kavanozlar 5 dakika boyunca elle çalkalandıktan sonra 10 tane C. maculatus ergini eklenmiştir. İkinci adımda entomopatojen fungusların 1x108 spor/mL-1 konsantrasyonu ile diatom toprağının 1000 ppm dozundaki ikili karışımları test edilmiştir. Tüm denemeler 4'er tekerrür olarak 25°C, %70 nispi nem ve 16: 8 aydınlık-karanlık koşullarında iklim kabininde yürütülmüş olup 8 gün boyunca her gün takip edilerek canlı/ölü bireyler not edilmiş, popülasyon F1 nesli çıkışlarının sonuna kadar takip edilmiştir. Denemede etkinliğin ve kontrol ölümlerinin tespitinde her bir gözlem günü için ayrı böcek grubu kullanılmıştır. Sonuç olarak L. lecanii 1x108 spor/mL-1 konsantrasyonu için 6. günde %95 ölüm, I. fumosorosea 1x108 spor/mL-1 konsantrasyon dozunda ise 6. günde %50 gerçekleşirken, diatom toprağının 2000 ppm dozunda 4. günde %100 ölüm gerçekleşmiştir. Bu doz ve uygulamalar için LT50 değerleri sırasıyla 4.42, 6.29 ve 0.73 gün olarak bulunmuştur. Fungus izolatlarının her iki dozu ve bunların 1x108 spor/mL-1 karışımları arasında LT50 değerleri bakımından fark bulunmamıştır. Diatom toprağının tekbaşına 1000 ppm dozu ile bunun I. fumosorosea ve L. lecanii' nin 1x108 spor/mL-1 dozları ile karışımında LT50 değerleri sırasıyla 2.58, 1.63 ve 1.30 gün olmuştur. İlk 2 gün içinde %90 civarında ölüm meydana getirmesi, F1 çıkışlarını çok önemli oranda baskılaması ve ürün kaybını azaltması bakımından, bu çalışma sonunda C. maculatus'un mücadelesi açısından 2000 ppm diatom toprağı uygulamasının en iyi tercih olacağı sonucuna varılmıştır.

In this study, the efficacy of diatomaceous earth (DE) (K-16) and isolates of Isaria fumosorosea and Lecanicillium lecanii, as alone and in combinations, on the adult stage of Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera: Bruchidae) was investigated under laboratory conditions. Firstly, two concentrations (1x107 and 1x108 spores mL-1) of I. fumosorosea and L. lecanii isolates were sprayed directly into the jars containing chickpea 50 g (Koçbaş variety) and one-day-old 5 males and 5 females for a total of 10 C. maculatus adults released. In the DE experiment, 1000, 1500 and 2000 ppm doses were applied to jars containing 50 g of chick peas and 10 one-day-old adults of C. maculatus. Second, binary combinations of 1x108 spore/mL-1 entomopathogenic fungi concentration and a 1000 ppm dose of DE were tested. All experiments were carried out at 25°C, 70% relative humidity, and a 16: 8 h light-to-dark period in a climate cabinet with 4 replications. For each observation day, different groups of insects were tested to determine the efficacy and control mortality. Live and dead individuals were counted daily for 8 successive days and population development was followed until the end of F1 generation in each jar. As a result, the highest mortality rates (%) were obtained as 95% for L. lecanii at 1x108 spore mL-1 and 50% for I. fumosorosea at 1x108 spore/mL-1 concentration in 6 days, and 100% for DE at the 2000 ppm dose in 4 days. For these doses and applications, LT50 values were found to be 4.42, 6.29, and 0.73 days, respectively. There was no difference between LT50 values of doses of each fungus isolate and their combinations. LT50 values were determined as 2.58, 1.63, and 1.30 days, respectively, for 1000 ppm of DE alone and mixtures with 1x108 spor/mL-1 dose of I. fumosorosea and L. lecanii. It was concluded that a 2000 ppm diatomaceous earth application would be the best choice for the control of C. maculatus, as it causes about 90% mortality in the first 2 days, suppresses F1 emergence, and reduces crop loss significantly.