Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin çocuğa görelik ilkeleri açısından incelenmesi ve tavsiye şiirler seçkisi

Abstract

Bu çalışma Ortaokul 5, 6, 7, 8. sınıf düzeylerinde okutulan Türkçe ders kitaplarında yer verilmiş şiirlerin çocuğa görelik ilkelerine göre incelenmesi ve tavsiye şiirler seçkisi sunulması için yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Öncelikle literatür taraması yapılarak çocuğa görelik ilkeleri ekseninde çocuk şiirlerinde bulunması gereken ölçütler belirlenmiştir. Ders kitaplarındaki her bir şiir belirlenen bu ölçütler üzerinden ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Şiirlerin çoğunluğunun çocuk şiiri ölçütlerinin hepsini birden karşılayamadığı, özellikle estetik duyarlık ile düzeye uygunluğun şiirlerde en çok ihmal edilen ölçütler olduğu tespit edilmiştir. Şiirlerin çoğunun temaya uygunluğu ve ideolojik dayatmadan arınıklığı olumlu karşılanmıştır. Ders kitaplarında yer verilen şiirlerin nicelik olarak da yetersiz olduğu görülmüştür. Tavsiye şiirler seçkisi ise Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan 16 tema dikkate alınarak her sınıf düzeyi için ayrı ayrı hazırlanmıştır. Şiirler çocuk şiiri ölçütleri baz alınarak seçilmiştir. Tavsiye şiirler seçkisi için başta Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin bütün şiir akımları ve bağımsız şairleri, geleneksel Türk şiiri içinde Türkçeyi taşıyan öncü şairler ve güncel Türk şiiri içinde olgunluk çağındaki şairlerin şiirleri taranarak hazırlanmıştır.

This study was conducted to examine the poems included in the Turkish textbooks taught at the secondary school 5th, 6th, 7th, 8th grade levels according to the principles of child-appropriateness and to present a selection of recommended poems. In the study, document review and content analysis techniques from qualitative research methods were used. First of all, by making a literature review, the criteria that should be found in children's poems were determined in the axis of the principles of relativity to the child. Each poem in the textbooks was evaluated separately based on these criteria. It has been determined that the majority of the poems cannot meet all the criteria of children's poetry at once, and that aesthetic sensitivity and conformity to the level are the most neglected criteria in poems. The suitability of most poems to the theme and their freedom from ideological imposition were favorably received. It has been seen that the poems included in the textbooks are insufficient in terms of quantity. A selection of recommended poems has been prepared for each grade level, taking into account the 16 themes in the Turkish Language Curriculum. The poems were selected based on the criteria of children's poetry. For the selection of recommended poems, all the poetry movements and independent poets of the Turkish poetry of the Republic period, the leading poets who carry Turkish in traditional Turkish poetry and the poems of poets in the maturity age in contemporary Turkish poetry were prepared.