Sambucus Nigra'nın diyabetli rat dalağında mast hücre ve vasküler endotelial büyüme faktörü (VEGF) üzerine etkilerinin histokimyasal ve immunohistokimyasal olarak incelenmesi

Abstract

Sambucus nigra bitkisi yapısında bulunan bileşikler sayesinde kemopreventif, nöroprotektif, anti-inflamatuar, antiviral ve antimikrobiyal aktiviteye sahiptir. Ayrıca S. nigra' nın diyabet, obezite ve metabolik işlev bozukluklarında etkili olduğu bilinmektedir. Diyabet, insülin eksikliği ya da insülin etkisindeki defektler nedeniyle organizmanın karbonhidrat, yağ ve proteinlerden yeterince yararlanamadığı bir metabolizma bozukluğudur. Mast hücrelerinin (MH), patojen temizleme ve otoimmün hastalıklar gibi çeşitli bağışıklık süreçlerinde pro- veya anti-inflamatuar rolleri vardır. Ayrıca bazı çalışmalarda deneysel hayvan modellerinde MH'lerin obezite ve diyabeti önleyebileceği bildirilmiştir. Bu çalışmanın amacı S. nigra' nın diyabetli rat dalağında mast hücre ve Vasküler Endotelial Büyüme faktörü (VEGF) üzerine etkilerini histokimyasal ve immunohistokimyasal olarak araştırmaktır. Çalışmada 32 adet Albino-Wistar ırkı erkek ratlar 4 gruba ayrıldı: kontrol, diyabet, S. nigra ve diyabet + S. nigra (n=8). Diyabet ve diyabet + S. nigra grubunda yer alan ratlara streptozotosin ile diyabet modeli oluşturuldu. S. nigra (15 mg/kg) ve diyabet + S. nigra grubundaki ratlara ise 14 gün boyunca S. nigra ekstratı verildi. Kontrol grubundaki ratlara herhangi bir uygulama yapılmadı. Gruplar kendi içlerinde değerlendirildiğinde en az sayıda MH kontrol grubunda tespit edilirken, en fazla sayıdaki MH diyabet grubunda gözlendi. S. nigra ve diyabet + S. nigra gruplarındaki MH sayılarının ise birbirine yakın olduğu belirlendi. Araştırmamızda dikkat çeken bir diğer bulgu ise diyabetli ratlara S. nigra uygulamasının MH sayısında önemli ölçüde azalmaya neden olduğudur. Çalışmamızda diyabet grubunda artış gösteren VEGF ekspresyonunun S. nigra uygulaması ile azaldığı gözlendi. Ayrıca S. nigra' nın VEGF immun pozitif hücrelerine doğrudan bir etkisi olmadığı belirlendi. Bunun yanı sıra S. nigra uygulaması sonucunda, diyabet ile artış gösteren MH ve immun pozitif VEGF hücrelerinin sayısında azalma olduğu saptanmıştır. Bu bulgular, mast hücrelerinin VEGF'lerin hem kaynağı hem de hedefi olabileceğini düşündürmektedir. Sonuç olarak S. nigra' nın immun sistem mekanizmaları ve hücreler üzerindeki etkiliğinin olabileceği ve ayrıca diyabet gibi metabolik hastalıkların destek tedavisinde dolaylı olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.

Sambucus nigra has chemopreventive, neuroprotective, anti-inflammatory, anti-viral, and anti-microbial activities depending on the compounds in its structure. In addition, it is known that S. nigra is effective in diabetes, obesity, and metabolic dysfunctions. Diabetes is a metabolic disease in which organism cannot adequately benefit from carbohydrates, fats, and proteins due to insulin deficiency or defects in the effect of insulin. Mast cells (MH) have pro-or anti-inflammatory functions in numerous immune processes, such as pathogen clearance and autoimmune diseases. Moreover, several studies have reported that MH can prevent obesity and diabetes in experimental animal models. The aim of this thesis study was histochemically and immunohistochemically investigate the effects of S. nigra on mast cells and vascular endothelial growth factor (VEGF) in the spleen of diabetic rats. In the study, 32 male Albino-Wistar rats were divided into four groups: control, diabetic, S. nigra, and diabetic + S. nigra (n=8). While the diabetic model was induced in all rats in the diabetic and diabetic + S. nigra groups by streptozotocin, S. nigra extract (15 mg/kg) was given to all rats in the S. nigra and diabetic + S. nigra groups for 14 days. The rats in the control group had received no application. When the groups were compared, the least number of MH was found in the control group, while the highest number of MH was observed in the diabetic group. On the other hand, it was determined that the number of MH in the S. nigra and diabetic + S. nigra groups was close. Another remarkable finding in our study is that S. nigra treatment caused a significant decrease in the number of MH in diabetic rats. In our study, it was observed that increased VEGF expression in the diabetic group decreased with S. nigra treatment. In addition, it was determined that S. nigra did not have a direct effect on VEGF immune positive cells. Moreover, it was found that the number of MH and immune positive VEGF cells, which increased with diabetes, decreased due to the S. nigra treatment. These findings suggest that mast cells can be both source and target of VEGF. In conclusion, it is thought that S. nigra may have an effect on immune system mechanisms and cells, and may also be indirectly used in the supportive treatment of metabolic diseases such as diabetes.