Tehlikeli Madde Taşımacılığında Demir Yolu Risk Modeli Önerisi

Abstract

Tehlikeli maddeler veya uluslararası kısaltmasıyla HAZMAT, kişisel kayıplara ve maddi hasarlara neden olabilenkatı, sıvı veya gaz halindeki maddelerdir. Patlayıcı, yanıcı, bio tehlikeli, korozif veya radyoaktif içerikli olabilenbu maddeler taşıma, elleçleme ve depolama işlemleri sırasında özel koruma gerektirmektedir. Kimyasal veyafiziksel karakteristikleri nedeni ile canlılara ve çevreye zarar verebilen tehlikeli maddelerin son yıllarda birçoksektörde kullanılıyor olması, tehlikeli madde taşımacılığının önemini arttırmaktadır. Literatürde, tehlikelimadde taşımacılığında risk değerlendirmesi için kullanılan farklı risk tanımlamaları mevcuttur. Butanımlamalardan bazıları olay olasılıklarını ya da olayların sonuçlarını dikkate alırken, bazıları ise etki alanıiçindeki insanların sayısını dikkate almaktadır. Çalışmada geleneksel risk modeliyle uyumlu, Glickman vd.(2007) tarafından geliştirilen demir yolu risk modeli temel alınarak bazı değişikliklerle Türkiye’yeuyarlanmaktadır. Elde edilen veriler doğrultusunda demir yolu taşımacılığındaki risk değeri hesaplanmaktadır.

Hazardous materials or HAZMAT in international shorthand are solid, liquid or gaseous substances which cancause personal casualty and property damage. These materials, which may be explosive, flammable,biohazardous, corrosive or radioactive, require special protection during transport, handling and storage. Thefact that hazardous materials, which are harmful to nature and cause environmental damage due to theirchemical or physical characteristics, have been used in many sectors in recent years, increasing theimportance of hazardous materials transportation. There are different risk definitions in the literature usedfor risk assessment of hazardous materials transportation. While some of these definitions take into accountincident probabilities or consequences, others consider the number of people within the impact area. Basedon the railway risk model developed by Glickman et al. (2007), which is compatible with the traditional riskmodel, the study is adapted to Turkey by making a few changes. The risk value for railway transportation iscalculated in the direction of the obtained data.