Emile Zola'nın Gerçek ve Reşat Nuri Güntekin’İn Yeşil Gece Adlı Romanlarında Rahip/Hoca ve Öğretmen Tipleri

Abstract

Zolanın Gerçek ve Güntekinnin Yeşil Gece romanları toplumda önemli söz sahibi olan öğretmen ve din adamı karakterleri üzerine kurulmuştur. Her iki romanda da toplumda kötülük ve haksızlık yapan genelde din adamları iken, haksızlığa maruz kalan veya haksızlığa uğrayanlar için mücadele verenler öğretmenlerdir. Bununla birlikte Zola, ahlaksız, yobaz, hoşgörü ve gelişme karşıtı rahipleri sunarken, aynı zamanda vicdan sahibi, diğer insanlara, farklı inanç ve fikirlere saygılı, adalet yanlısı olma gibi değerlere sahip örnek din adamlarına da romanında yer vermektedir. Güntekin ise hocaları sunarken böyle bir yaklaşım sergilemeyip aşağı yukarı tüm din görevlilerini ahlaksız, yobaz veya gelişme karşıtı olarak tanıttığı görülmektedir. Ayrıca yazarlar, bir yandan görevinin gerektirdiği doğrultuda hareket ederek özgür düşünceli, hoşgörülü, dürüst, bilimsel gerçeklere açık ve adalet yanlısı nesiller yetiştirmeye çalışan idealist öğretmenlerden övgüyle söz ederken, diğer yandan görevinin gerektirdiği gibi davranmayıp kişisel çıkarları uğruna çeşitli güçlerin istekleri doğrultusunda davranışlar sergileyen ve sorumluluğunun bilincinde olmayan bencil öğretmenleri eleştirmektedirler.

Truth by Zola and Green Night by Güntekin are novels based on teachers and clergymen, who have an im- portant role in the society. In both novels, characters that give harm and are unfair are usually clergymen, while teachers fight for people who are exposed to and suffer from unfair treatment. In addition, as oppo- sed to corrupted, intolerant, nonprogressive priests, Zola also describes conscientious clergymen who have values, with respect to different beliefs and ideas. But, Güntekin adopts a dissimilar approach and introdu- ces all clergymen as corrupted, intolerant and nonprogressive. On one hand, they praise idealist teachers who make an effort to raise freethinking, tolerant, honest generations that are open to scientific facts and are fair. On the other hand, they criticize selfish teachers who do not act as their job requires, are driven by the demands of certain powers to achieve personal benefits and are unaware of their responsibilities.