Depolama Yapılarında Duvar Basınçlarının Belirlenmesinde Kuramsal Yaklaşımlar*

Abstract

Depolama yapıları (yatay ve düşey) genellikle kohezyonsuz malzemelerin (hububat, kömür, cevher vb.) depolandığı ve korunduğu modern sistemlerden birisidir. Kompleks bir yapıya sahip olan depolama yapıları olumsuz durumların oluşmaması için projeleme basınçlarının iyi hesaplanması gerekmektedir. Bu amaçla depolarda ürünün statik, doldurma ve boşaltma sonrası cidarındaki yatay ve düşey basınçların tahmin edilmesinde çeşitli matematiksel eşitlikler geliştirilmiştir. Projeleme basınçları ile ilgili ilk matematiksel eşitlik Janssen tarafından geliştirilmiştir. Bu eşitlik temel alınarak farklı araştırıcılar tarafından farklı projeleme kriterlerini gözönüne alan eşitlikler ortaya konulmuştur. Çalışma kapsamında depolama yapılarında projeleme basınçlarının hesaplanmasında kullanılan ve kabul gören kuramsal yaklaşımlardan Janssen, Reimbert, Forester, Caqout, Airy, Pamelard, Sor, Rankine ve ASAE yöntemleri açıklanmıştır. Ayrıca bu yöntemler kullanılarak günümüzde yaygın olarak çelik silolarda kullanılan Eurocode ve Avustralya standartlarının bazı bölümleri özet olarak açıklanmıştır.

Storage structures (horizontal and vertical) are usually one of the modern systems stored and protected of cohesionless materials (grain, coal, ore, etc.). In order to prevent the occurrence of adverse conditions in storage structures having a complex structure, design pressures should be well calculated. For this purpose, various mathematical equations have been developed to predict horizontal and vertical pressures in wall of storage after static, discharge and filling of product. The first mathematical equation related to design pressures was developed by Janssen. Based on this equation, the equations considered different design criteria were produced by different researchers. In this study, Janssen, Reimbert, Forester, Caqout, Airy, Pamelard, Sor, Rankine and ASAE methods from theoretical approaches used and accepted in the calculation of design pressures in storage structures were explained. In addition, some sections of Eurocode and Australia standards nowadays widely used in steel silos using these methods are described in summary.