İneklerde reprodüktif sürü idaresi programı kapsamında postpartum dönemin izlenmesi ve fertiliteye katkısı

Abstract

Sunulan çalışmada, vücut kondisyon skoru (VKS) baz alınarak, düzenli yapılan postpartum (pp) kontrollerin ve tedavilerin sürü fertilitesi üzerine etkisi araştırıldı. Çalışmada 2-6 yaşlı, VKSsi 2.00-4.75 arasında olan 441 baş Holstein- Friesian ırkı inek, pp kontrolleri düzenli yapılan (GÇ; n100) ve pp kontrolleri düzenli yapılmayan (GK; n341) olmak üzere ikiye ayrıldı. Doğum anında ve pp 30 ve 45. gün kontrollerinde ineğin VKSsi, buzağının APGAR puanı, cinsiyeti ve doğum ağırlığı, doğumun niteliği (güç/normal) ve güçlük derecesi, yavru zarlarının atılma süresi, pp akıntının karakteri ve puerperal sorunlar kaydedildi. Yapılan düzenli kontrollerde belirlenen puerperal sorunlar uygun şekilde tedavi edildi. Çalışmada APGAR puanı en düşük (beş) olan buzağıların yaşama oranı da (%33.3) en düşük bulundu. Doğum güçlüğü dört olan hayvanların %77.8sinin VKS değerinin 3.25-4.75 arasında olduğu saptandı. Postpartum dönemde yüksek VKSli hayvanlarda (3.50) endometritis (%46.6) ve subinvolüsyon (%66.7) oranlarının normal VKSli ineklerden (3.00-3.50) daha yüksek olduğu belirlendi. Postpartum kontrolleri düzenli yapılan grupta (GÇ) toplam gebelik oranı daha yüksek (P0.05), doğum-ilk tohumlama aralığı ve doğum-gebe kalma aralığı daha kısa (P0.001) bulundu. İnfertilite nedeniyle sürüden çıkarma oranı GÇde (%6.0) GKdan (%19.4) daha düşük bulundu (P0.001). Sonuç olarak, işletmeye uygun şekilde reprodüktif sürü kontrol programının oluşturulup fertilite/infertilite kontrollerinin düzenli yapılmasının sürü reprodüktif performansını arttırdığı, herhangi bir pp sorun geliştiğinde yapılan kontrollerin ise reprodüktif performansı artırmada yeterli olmadığı ortaya koyuldu.

In the present study, impact of routine postpartum controls and treatments on herd fertility using body condition score (BCS) was investigated. A total of 441 Holstein Friesian cows aged from 2 to 6 with BCS ranging from 2.00 to 4.75 were divided into two groups as routine postpartum control () group (PC ; n100) and routine postpartum control (-) group (PC -; n341). Body condition score of the cow at calving and postpartum 30th and 45th days, APGAR score, gender and birth weight of the calf, type of the calving (dystocia/normal) and degree of dystocia, duration of expulsion of the fetal membranes, characteristics of the postpartum uterine discharge and puerperal problems were recorded. The puerperal problems determined with regular controls were treated properly. It was noted that the survival rate was the lowest (33.3%) for the calves with the lowest APGAR score (five). It was determined that 77.8% of the cows with dystocia had a BCS between 3.25 and 4.75. Also endometritis (46.6%) and delayed involution (66.7%) rates were determined to be higher in cows with higher BCS (>3.50) than in cows with normal BCS (3.00-3.50) during postpartum period. It was found that total pregnancy rate was higher (P<0.05) the interval between calving and first service and the interval between calving and conception were shorter in PC () group (P<0.001). Culling rate due to infertility was lower in PC () (6.0%) than PC (-) (19.4%; P<0.001). Consequently it was presented in this study that performing routine fertility/infertility controls by constituting a reproductive herd management program increased the reproductive performance of the herd whilst controls performed after a postpartum problem developed were inadequate to increase the reproductive performance.